Επεισόδιο 10
Σεζόν 3
JOKR: Πώς φτιάχνεις μία unicorn μέσα σε 9 μήνες;
Άσπα Λέκκα
Συνιδρύτρια and COO, JOKR
"Στόχος μας δεν είναι να προγραμματίσουμε πια, αλλά να παραδίδουμε τα παντοπωλεία σας σε 15 λεπτά"
Σχετικά με τον ομιλητή
Η Άσπα Λέκκα είναι συνιδρύτρια και COO της JOKR, μια από τις κορυφαίες εταιρείες Quick Commerce στην Αμερική και τη Λατινική Αμερική. Ιδρύθηκε το Μάρτιο του 2021 στη Νέα Υόρκη και έχει ήδη δημιουργήσει ένα μεγάλο δίκτυο από προμηθευτές και κέντρα διανομής (dark stores) σε κάθε γειτονιά. Η JOKR ξεπέρασε πολύ γρήγορα το 1 δισεκατομμύριο δολάριο σε αξία, μετράει πάνω από 500 άτομα προσωπικό και έχει συγκεντρώσει 430 εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις. Η Άσπα μας μίλησε για τα ταξίδια που έκανε ως φοιτήτρια με τελικό προορισμό το Harvard, για τη σχέση της με το e-commerce που ξεκίνησε από τη Foodpanda και τη Delivery Hero, και για το όραμα της JOKR να κάνει όλο και πιο προσωποποιημένες τις αγορές του κάθε χρήστη.
Show notes
Book: 7 Habits of highly effective people by Stephen Covey
Τι κάνει έναν επιχειρηματία outlier?
Πρέπει να αγαπάς πραγματικά αυτό που κάνεις, κανένας δεν είναι outlier για να είναι μέσα στα χρήματα και την φήμη. Όλοι ξεκινάνε γιατί πιστεύουν ότι αυτό που κάνουν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και να βοηθήσει και άλλα άτομα.
Transcript
Εισαγωγή-Άσπα Λέκκα
Ο στόχος μας είναι πλέον κανένας να μη χρειαστεί να αγοράζει αυτό που πας στο σούπερ μάρκετ και αγοράζεις για όλη την εβδομάδα. Όταν η παραγγελία σου μπορεί να φτάσει στο σπίτι μετά από 2-3 ώρες την επόμενη μέρα, πιθανώς θέλεις να το κάνεις, αλλά όταν το έχεις μέσα σε 15 λεπτά μισή ώρα, αρχίζεις και σκέφτεσαι με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο. Σκέφτεσαι τι θες να κάνεις, μπαίνεις εκεί, βλέπεις κάτι, το παραγγέλνεις. You don’t need to plan anymore.
Εισαγωγή-Παναγιώτης Καραμπίνης
Καλώς ήρθατε στην τρίτη σεζόν του Outliers από την Endeavor Greece, το podcast αφιερωμένο στους επιχειρηματίες που μετασχηματίζουν ολόκληρες αγορές και αλλάζουν το αφήγημα της επιχειρηματικότητας. Κάθε εβδομάδα μιλάμε με τους ανθρώπους πίσω από τις πιο πετυχημένες startup σε Ελλάδα και εξωτερικό. Μέσα από το δικό τους ταξίδι και τις ευκαιρίες που βλέπουν στον κλάδο τους, ανακαλύπτουμε τι κάνει έναν επιχειρηματία outlier. Είμαι ο Παναγιώτης Καραμπίνης, Διευθύνων Σύμβουλος της Endeavor Greece. Σήμερα καλεσμένη μας είναι η Άσπα Λέκκα, συνιδρύτρια και Chief Operating Officer της JOKR. Η JOKR είναι μία εφαρμογή για άμεση αγορά και παράδοση ειδών σούπερ μάρκετ σε λιγότερο από 15 λεπτά στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Λατινική Αμερική και σε μερικές χώρες της Ευρώπης. Η διαφορά της JOKR από τις άλλες εφαρμογές διανομής είναι το μεγάλο δίκτυο από προμηθευτές και κέντρα διανομής γνωστά ως και dark stores πού έχει δημιουργήσει σε τοπικό επίπεδο. Η λίστα προϊόντων της JOKR ανανεώνεται συνεχώς ανάλογα με τη μέρα, την ώρα και τη διαθεσιμότητα. Έτσι, μπορεί να προσφέρει φρέσκα λαχανικά και πρώτες ύλες σε κάθε γειτονιά των πόλεων που εξυπηρετεί μέσα σε λίγα λεπτά μετά την παραγγελία περνώντας από το quick delivery στο instant delivery. Δημιουργήθηκε τον Μάρτιο του 2021 και είναι από τις λίγες startups παγκοσμίως που έχει καταφέρει να ξεπεράσει την κεφαλαιοποίηση του $1.000.000.000, δηλαδή να φτάσει σε επίπεδο unicorn σε λιγότερο από έναν χρόνο. Μετράει ήδη πάνω από 500 άτομα προσωπικό και με έδρα το κέντρο της Νέας Υόρκης, έχει συνολικά συγκεντρώσει το εντυπωσιακό πόσο των $430.000.000 σε επενδύσεις. Η Άσπα βρέθηκε στην Αθήνα για λίγες μέρες και μοιράστηκε μαζί μας την εμπειρία της από τους πρώτους μήνες της JOKR. Μίλησε για το δικό της ταξίδι από τα Ιωάννινα και την ομάδα handball της Άρτας μέχρι την Αμερική και το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ως νέα founder μιας τόσο γρήγορα αναπτυσσόμενης εταιρείας. Γεια σου, Άσπα.
Άσπα Λέκκα
Γεια σου, Παναγιώτη.
Παναγιώτης
Σε ευχαριστούμε που είσαι μαζί μας.
Άσπα
Χαρά μου να είμαι εδώ.
Παναγιώτης
Θες να μας πεις λίγο τι είναι το JOKR;
Άσπα
Το JOKR είναι ένα από τα καινούργια quick commerce companies που έχουν ξεκινήσει. Αυτό που κάνουμε στην ουσία είναι τρέχουμε μίνι σούπερ μάρκετ τα οποία λειτουργούμε εμείς. Έχουμε και τον χώρο και παίρνουμε κατευθείαν τα προϊόντα από τους προμηθευτές. Και μετά μόνο ηλεκτρονικά πουλάμε στους καταναλωτές.
Παναγιώτης
Σούπερ. Και είστε στη Λατινική Αμερική και στην Αμερική.
Άσπα
Ναι, ξεκινήσαμε τον Μάρτιο και είμαστε στη Λατινική Αμερική σε έξι χώρες και στην Αμερική. Είχαμε και μία μικρή presence στην Ευρώπη, αλλά τώρα έχουμε μία προσφορά να πουλήσουμε κάποιες από τις χώρες, οπότε σκεφτόμαστε να εστιάσουμε μόνο Αμερική και Λατινική Αμερική.
Παναγιώτης
Περίγραψέ μας λίγο πώς λειτουργεί. Λοιπόν. το product σας. Και νομίζω λίγο έχει ενδιαφέρον και το πώς έχετε στήσει μέχρι στιγμής το supply chain. Οπότε, ποιο είναι ακριβώς το solution που προσφέρετε; Ποια είναι τα βασικά του elements και πώς λειτουργεί, πώς έχετε στήσει το distribution;
Άσπα
Έχουμε στήσει μαγαζιά. Έχουμε περίπου 200 dark stores σε όλες τις χώρες στις οποίες λειτουργούμε τα οποία τα κάνουμε operate εμείς. Βρίσκουμε πού ακριβώς είναι η σωστή τοποθεσία για να έχουμε το κάθε μαγαζί, ποιο είναι το σωστό μέγεθος. Το στήνουμε. Βρίσκουμε μετά τους σωστούς προμηθευτές και επιλέγουμε εμείς ανά περιοχή τι προϊόντα θα πρέπει να έχουμε. Και προφανώς τώρα μαζεύουμε ακόμα περισσότερα δεδομένα και θα γίνει ακόμα καλύτερο, ότι η περιοχή, κάτι στο κέντρο σε σχέση με κάτι στα προάστια μπορεί να έχει τελείως διαφορετικά προϊόντα, τιμές, τα πάντα. Μετά ο πελάτης κατεβάζει την εφαρμογή. Φτιάχνει ένα προφίλ. Σιγά-σιγά αρχίζουμε και μαζεύουμε περισσότερα δεδομένα στο ότι τι κάποιος αγοράζει τη Δευτέρα το πρωί, τι αγοράζει την Παρασκευή το βράδυ. Όλο αυτό. Ο στόχος μας είναι πλέον κανένας να μη χρειαστεί να αγοράζει αυτό που πας στο σούπερ μάρκετ και αγοράζεις για όλη την εβδομάδα. Όταν η παραγγελία σου μπορεί να φτάσει στο σπίτι μετά από 2-3 ώρες την επόμενη μέρα, πιθανώς θέλεις να το κάνεις, αλλά όταν το έχεις μέσα σε 15 λεπτά μισή ώρα, αρχίζεις και σκέφτεσαι με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο. Είναι αυτό που λέμε “We want our customers to live in the moment”. Σκέφτεσαι τι θες να κάνεις, μπαίνεις εκεί, βλέπεις κάτι, το παραγγέλνεις. You don’t need to plan anymore. Και θέλουμε να στήσουμε και το supply chain με έναν τέτοιον τρόπο στο ότι τα μαγαζιά μας έχουν τελείως διαφορετικά προϊόντα τη Δευτέρα το πρωί και το Σάββατο το βράδυ. Εκεί θα είναι a true differentiator, γιατί νομίζω ότι οι υπόλοιπες εταιρείες και το άλλο το concept είναι έχεις αυτό, είναι ένα static μαγαζί το οποίο είναι το ίδιο Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή.
Παναγιώτης
Πριν πάμε λίγο στο business, θα ήθελα να μας πεις λίγο το δικό σου το στόρι.
Άσπα
Γεννήθηκα στα Γιάννενα. Μεγάλωσα στα Γιάννενα και σπούδασα εκεί Μαθηματικό. Το 2010-11 ξεκίνησα σιγά-σιγά να κάνω το Erasmus και διάφορες άλλες πρακτικές έξω, οπότε ήταν η πρώτη φορά πού βγήκα στο εξωτερικό και είδα τα καινούργια πράγματα και νομίζω ότι εκεί συνειδητοποίησα πόσο περισσότερο υπάρχει και όλες αυτές τις παραστάσεις που κάποιος βλέπει.
Παναγιώτης
Πού πήγες;
Άσπα
Για αρχή πήγα στο Βέλγιο, στο Λονδίνο και μετά πήγα στη Σαγκάη για κάτι έτσι πιο εξωτικό.
Παναγιώτης
Οκέι. Όχι όλα Erasmus από ό,τι καταλαβαίνω.
Άσπα
Ήταν μισό Erasmus μισό πρακτική. Και μετά γύρισα πίσω στα Γιάννενα. Τελείωσα με τη σχολή και αποφάσισα να φύγω στη Γερμανία. Έπαιζα handball παλιά. Έκανα πρωταθλητισμό, οπότε πήγα στη Γερμανία να παίξω εκεί στην Μπούντεσλίγκα για να κάνω το άλλο όνειρο πραγματικότητα. Και έμεινα.
Παναγιώτης
Πότε ξεκινάνε τα πρώτα ταξίδια στο εξωτερικό για το Erasmus και την πρακτική;
Άσπα
Το 2011 ήταν εκεί που ξεκίνησα να φύγω. Δεν το είχα καθόλου στο μυαλό μου μέχρι τότε. Το 2007 μπήκα στη σχολή. Και το 2011 έκανα όλον τον χρόνο εκτός Ελλάδας.
Παναγιώτης
Τι σε παρακίνησε να το κάνεις, να πας στο Erasmus; Κάτι πρέπει να υπήρχε μέσα σου που σε...
Άσπα
Γνώρισα κάποιον που ήταν στο εξωτερικό για πολλά χρόνια. Και εκεί ξεκίνησα να σκέφτομαι «Μωρέ, λες; Μήπως πρέπει να πάω κι εγώ να δω κάτι;». Μέχρι τότε, νομίζω μέχρι το ‘11, δεν το είχα καθόλου στο μυαλό μου να φύγω. Σκεφτόμουν ότι εντάξει, κάποια στιγμή ίσως θα πάω για μεταπτυχιακό, αλλά παραδόξως η μητέρα μου μου έλεγε «Πήγαινε για Erasmus». Δεν ήθελα και θεωρώ ότι ήταν το μεγαλύτερο λάθος. Ήταν η καλύτερη εμπειρία που έκανα ποτέ.
Παναγιώτης
Και πας στο Erasmus και μετά πώς προκύπτει; Νομίζω μου είπες σε Σαγκάη ή κάπου στο trajectory και η Κίνα;
Άσπα
Η Κίνα, ναι. Πήγα στη Σαγκάη. Πήγα στο Βέλγιο για έξι μήνες, μετά τρεις μήνες στο Λονδίνο και μετά τρεις μήνες στη Σαγκάη. Εντελώς τυχαία. Γνώρισα κάποιον απλά που μου είπε «Δεν έχω πάει ποτέ στο Χονγκ Κονγκ» και λέω «Μωρέ, λες να πάω εγώ στο Χονγκ Κονγκ;». Και πήγα στη Σαγκάη τελικά.
Παναγιώτης
Τι έκανες;
Άσπα
Έκανα πρακτική σε μία εταιρεία με events και μάρκετινγκ. Και ήμουν σαν Marketing Analyst, Marketing Associate. Να είμαι ειλικρινής, τώρα που το βλέπω πίσω, δεν νομίζω ότι έκανα κάτι σημαντικό, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι έφυγα και είδα έναν τελείως διαφορετικό κόσμο από αυτόν που ήταν στα Γιάννενα γύρω μου. Οπότε, γύρισα πίσω. Τελείωσα τη σχολή, το Μαθηματικό. Και μετά μέσω του handball σκέφτηκα ότι είτε θα βρω δουλειά και θα πάω έξω να παίξω handball είτε θα βρω μία ομάδα και θα βρω δουλειά μέσω της ομάδας κάπως έτσι.
Παναγιώτης
Και φεύγεις, λοιπόν. Πας στο Βερολίνο.
Άσπα
Πάω στο Βερολίνο, ναι.
Παναγιώτης
Έχεις βρει την ομάδα handball; Αυτό είναι που κάνει trigger το Βερολίνο;
Άσπα
Βρήκα ένα πρόγραμμα Erasmus στην ουσία. Erasmus για νέους επιχειρηματίες λέγεται. Οπότε, πήγα μέσω του προγράμματος. Είχα ήδη βρει μία ομάδα η οποία ενδιαφερόταν. Έκλεισα με την ομάδα και μετά βρήκα ένα startup στο οποίο ξεκίνησα σαν Marketing Analyst.
Παναγιώτης
Για πόσο καιρό μένεις εκεί;
Άσπα
Είμαι εκεί για περίπου ενάμιση χρόνο.
Παναγιώτης
Τρέχεις το μάρκετινγκ.
Άσπα
Ξεκινάω με το Marketing Analytics και μετά σιγά-σιγά αρχίζω και κάνω πάρα πολύ Business Intelligence που λέγεται. Στήνω όλο το data warehouse, κάνουμε το data analytics με το supply chain, τα πάντα. Όταν σπούδαζα Μαθηματικό, δεν ήξερα καν ότι υπάρχει αυτό το κομμάτι που κάποιος μπορεί να κάνει. Αυτοί θεωρούσαν ξεκάθαρα ότι με το γεγονός ότι εγώ σπούδασα Μαθηματικό τα ξέρω.
Παναγιώτης
Μάλλον ναι.
Άσπα
Αλλά νομίζω ότι όσο θέλεις να ψάξεις και το βρίσκεις στο ίντερνετ, μαθαίνεις πάρα πολλά πράγματα.
Παναγιώτης
Πώς έκανες, λοιπόν, fill το gap, αυτό το knowledge gap; Μόνη σου;
Άσπα
Μόνη μου, ναι. Μου έλεγαν κάτι, το έπαιρνα, το έψαχνα στο ίντερνετ. Θυμάμαι ότι με ρώτησαν στο interview αν ξέρω excel. Και είμαι από αυτούς που δεν έκανα μαθήματα πληροφορικής στο λύκειο. Και τους είπα όχι, αλλά θα μάθω. Και θυμάμαι πήγα σπίτι και έλεγα δέκα πράγματα που πρέπει να ξέρεις στο excel. Και ήταν πώς κάνεις drag down τη formula, που αν κάποιος μου το πει τώρα, λέω «Ουάου».
Παναγιώτης
Είσαι ενάμιση χρόνο σε αυτό το startup.
Άσπα
Είμαι ενάμιση χρόνο σε αυτό το startup. Το startup δεν καταφέρνει τελικά να βρει καινούργια χρηματοδότηση, οπότε κλείνει. Παρόλα αυτά, επειδή ήτανε πολλά άτομα από άλλες εταιρείες πριν, είχα ήδη μπει σε έναν κύκλο και ήδη η δουλειά μου και η ανάλυση, νομίζω ότι να βρεις άτομα που κάνουν καλή ανάλυση είναι δύσκολο. Οπότε, μετά είχα αρκετές προσφορές να πάω σε άλλες εταιρείες και μεγάλες. Είχα και άτομα από την Google που είχαμε δουλέψει μαζί. Ήθελαν να συνεργαστούμε. Και άλλα startups. Και αποφάσισα να πάω στη Foodpanda για κάποιον λόγο. Ήτανε πολυεθνική εταιρεία. Ήταν σε πάρα πολλές χώρες. Θεώρησα ότι αν ήθελα να κάνω ανάλυση, έχουν τα περισσότερα και πιο διαφορετικά δεδομένα, οπότε μάλλον εκεί θα βρω το καλύτερο για να εξελιχτώ.
Παναγιώτης
Είναι εντυπωσιακό πώς έχεις καταφέρει και μπαίνεις σε ένα τέτοιο late stage στη Foodpanda και παρ’ όλα αυτά, μπαίνεις στο περιβάλλον των founders και you stick with them. Ποιο ήταν αυτό το path; Τι πιστεύεις ότι σε έκανε να φτάσεις τόσο γρήγορα στους founders και να γίνεις βασικός player;
Άσπα
Νομίζω ότι I care for what I do και είναι πολλοί λίγοι έξω που πραγματικά νοιάζονται για αυτό που κάνουνε. Οπότε, θεωρώ ότι όταν το κάνεις αυτό και προσπαθείς να ‘σαι καλύτερος στη δουλειά σου και ο κόσμος γύρω σου σε εμπιστεύεται. Αν είναι με την ίδια νοοτροπία, είναι πολύ πιο εύκολο να συνδεθείς. Μου άρεσε η δουλειά μου, το ευχαριστιόμουν και μου άρεσε να δουλεύω και με αυτά τα άτομα. Θεωρώ ότι έκανα καλή δουλειά και επίσης, ήμουνα πάντα ανοιχτή σε οτιδήποτε μου πούνε. Υπήρχαν τόσες ευκαιρίες που πάρα πολύς κόσμος σκεφτότανε «Μωρέ, αυτό είναι πάρα πολύ μακριά. Αυτό είναι εκεί. Μήπως να μην το κάνω;» που δεν ήτανε. Και εγώ πάντα έλεγα «Ναι, γιατί να μην το κάνω; Θα μάθω καινούργια πράγματα. Θα δω μια καινούργια χώρα». Οπότε, μετά κάπως έτσι έφυγα από τα δεδομένα και ξεκίνησα να κάνω πιο πολύ Operations Management και μου είπανε «Θες να πας στη Ρωσία να μας βοηθήσεις εκεί πέρα;». Και λέω «Και δεν πάω;». Πήγα στη Ρωσία για λίγο καιρό. Μετά μου λένε «Θες να πας στη Μαλαισία;», πήγα στη Μαλαισία για έναν χρόνο. Μετά πήγα για σχεδόν άλλον έναν χρόνο στη Σιγκαπούρη και μετά γύρισα πάλι πίσω στο Βερολίνο.
Παναγιώτης
Τι ήτανε πιστεύεις κατά την άποψή σου αυτά που συνέβαλαν στην επιτυχία της Foodpanda, γιατί εκείνη τη στιγμή κλείσανε ένα πολύ μεγάλο deal με την Delivery Hero και είναι ήδη σε έναν πρωτοπόρο ρόλο παγκοσμίως. Ποια ήταν τα πράγματα που έχουν συμβάλλει, επειδή είσαι μέρος τους, για την επιτυχία της Foodpanda;
Άσπα
Είναι εκείνη η περίοδος που ξεκινάει πάρα πολύ να αναπτύσσεται το food delivery και η Foodpanda είναι στα emerging markets. Είναι το market leader, η μοναδική εταιρεία, οπότε αρχίζει και έχει περισσότερο market share και traction. Σιγά-σιγά, επίσης, μπαίνουνε και αρκετοί άλλοι ανταγωνιστές οι οποίοι, αρχικά κάποιος θα πει «Έχεις πολύ μεγάλο competition και δεν βολεύει», αλλά στην πραγματικότητα κάνουν educate το market ακόμα περισσότερο. Και η εταιρεία μεγαλώνει πολύ σημαντικά εκείνα τα χρόνια.
Παναγιώτης
Πότε αποφασίζεις να φύγεις από το Delivery Hero και γιατί;
Άσπα
Αποφασίζω ότι θέλω να κάνω ένα MBA πολλά χρόνια πριν. Όταν σχεδόν έφυγα από την Ελλάδα το 2011, είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι θέλω να πάω να κάνω ένα MBA και για κάποιον λόγο είχα, επίσης, στο μυαλό μου ότι θέλω να κάνω ένα MBA στο Χάρβαρντ το οποίο εκείνη τη στιγμή και άμα το ακούσει κάποιος τώρα ακούγεται τρελό, αλλά πάρα πολλά από τα βήματα που κάνω και από τις αποφάσεις που παίρνω είναι με σκοπό ότι τι μπορώ να κάνω για να μπορέσω να μπω...
Παναγιώτης
Να είσαι πιο marketable για το Χάρβαρντ.
Άσπα
Ακριβώς. Κάθε έναν που γνωρίζω στο Βερολίνο ο οποίος έχει πάει στο Χάρβαρντ σίγουρα έχω lunch ή coffee μαζί του και ακούω διάφορα advice και τι να κάνω και tips και όλα αυτά. Οπότε, τα πάντα. Ακόμα και όταν πήγα στη Ρωσία, στη Μαλαισία, όλα αυτά, έλεγα «Τέλεια. Αυτό το βήμα με κάνει ακόμα πιο»...
Παναγιώτης
Unique.
Άσπα
Ναι, πιο unique και έτοιμη να μπω μέσα.
Παναγιώτης
Τι συνέβαλε τελικά; Τι πιστεύεις από όλα αυτά ότι βοήθησε περισσότερο και μιλάω και για τους ακροατές που ενδεχομένως να θέλουν να κάνουν apply σε Ivy League πανεπιστήμια.
Άσπα
Νομίζω ότι κάθε από αυτά τα πανεπιστήμια θέλουν να έχουνε μία πολύ diverse class και έχουν διάφορα groups και segments στα οποία ψάχνανε να βρούνε τους καλύτερους. Και πιστεύω ότι ο καθένας πρέπει να βρει ποιο είναι αυτό το unique profile και το cohort στο οποίο κάνει compete και μετά πάνω σε αυτό να χτίσει και να χτίσει την ιστορία. Νομίζω ότι αυτό είναι το νούμερο ένα. Το νούμερο δύο είναι ότι έκανα αίτηση στο Χάρβαρντ και στο Στάνφορντ, όταν έκανα για τα MBA. Και οι δύο οι εκθέσεις σε ρωτάνε πάρα πολύ να σκεφτείς μέσα σου ποιες είναι οι αξίες, για ποιον λόγο θες να κάνεις το MBA. Και θεωρώ ότι η απάντηση ότι θέλω να κάνω MBA γιατί είναι καλό πανεπιστήμιο και γιατί θα βγάλω λεφτά, δεν θα σε βάλει μέσα.
Παναγιώτης
Μάλλον όχι.
Άσπα
Και η πορεία σου μέχρι εκείνη τη στιγμή και το τι θέλεις να κάνεις μετά νομίζω ότι είναι αυτά που σε κάνουνε πιο ξεχωριστό. Και πραγματικά πρέπει να ξέρεις για ποιον λόγο το κάνεις και you have your pasion. Εντάξει, υπάρχουν και αυτοί που είναι πραγματικά πάρα πολύ καλοί φοιτητές και top of the class όλη την ώρα, αλλά ακόμα και εκεί χρειάζεσαι ένα purpose. Αυτός ήταν ο λόγος μου που έλεγα γιατί ήθελα να κάνω MBA, γιατί στην πραγματικότητα είχα μία καλή δουλειά, έβγαζα καλά χρήματα, είχα μία πολύ senior θέση. Κάποιος δηλαδή άμα το έβλεπε λογικά θα έλεγε «Δεν θα σου προσφέρει κάτι στην καριέρα σου το MBA». Και όταν προετοίμαζα την έκθεση και συζητούσα με άτομα μου έλεγαν ότι «Το συνειδητοποιείς αυτό το πράγμα. Δεν θα πας στο MBA για να εξελιχθείς επαγγελματικά» και έλεγα «Όχι, θα εξελιχθώ προσωπικά και αυτό είναι που θέλω να κάνω».
Παναγιώτης
Το Χάρβαρντ ήταν worth it;
Άσπα
Ήταν τα δύο καλύτερα χρόνια της ζωής μου. Γνώρισα απίστευτους ανθρώπους, απίστευτα inspiring ανθρώπους οι οποίοι έχουν κάνει τεράστια πράγματα στη ζωή τους. They truly care. Είναι απίστευτα πετυχημένοι σε αυτό που κάνανε και δεν είναι μόνο αυτοί που είναι καλοί μαθητές και απλά καριερίστες. Βλέπεις άτομα που πραγματικά έχουνε αξίες και ιδανικά και διαβάζουν και έχουν δει τον κόσμο. Πραγματικά, είναι απίστευτο περιβάλλον να είσαι ανάμεσα.
Παναγιώτης
Και τελειώνεις το Χάρβαρντ και σκέφτεσαι να ξαναγυρίσεις στο Delivery Hero; Τι περνάει από το μυαλό σου, όταν έχεις τελειώσει το Χάρβαρντ;
Άσπα
Σκέφτομαι ότι θέλω να ξανακάνω κάτι παρόμοιο με αυτό που έκανα πριν γιατί αγαπούσα τη δουλειά μου και αγαπούσα αυτό που κάνω. Επίσης και στο Χάρβαρντ είναι ένα μέρος στο οποίο όλοι ψάχνονται να βρούνε τι θα κάνουνε και πού θα πάνε μετά, να κάνουν consulting, να κάνουν investment banking. Εγώ ήμουν πιο συνειδητοποιημένη ότι ήμουν χαρούμενη εκεί που ήμουνα. Θα γυρίσω πίσω. Και ψάχνω όχι πίσω στη συγκεκριμένη εταιρεία, αλλά πίσω σε αυτό το industry. Και ψάχνω να βρω πού θα πάω και πού θα δουλέψω. Μιλάω με διάφορες εταιρείες, μιλάω με διάφορα πράγματα. Και τελικά αποφασίζω να γυρίσω να βρω τον Ραλφ και την υπόλοιπη ομάδα οι οποίοι εκείνη τη στιγμή είναι στη SoftBank. Είναι μία τεράστια επενδυτική εταιρεία και θα είμαι μέρος του operating group και θα κάνω lead τα operations με διάφορες από τις εταιρείες οι οποίες έχουν επενδύσει και θέλουν να επεκταθούν στη Λατινική Αμερική και στον κόσμο. Οπότε, θεωρώ ότι είναι παρεμφερές ένα καινούργιο industry, οπότε θα μάθω και καινούργια πράγματα, αλλά παρόμοιο με αυτό που έκανα πριν και με μία ομάδα την οποία και τους εκτιμάω και τους σέβομαι και περνάμε καλά μαζί όταν δουλεύουμε.
Παναγιώτης
Οπότε, για να καταλάβουμε λίγο και το παράλληλο στόρι που τρέχει του Foodpanda και του founder του Foodpanda, τον Ραλφ. Πουλάει στο Delivery Hero κα φεύγει από το Delivery Hero μετά από 1-2 χρόνια, νομίζω. Πόσο;
Άσπα
Πουλάει στο Delivery Hero. Το Delivery Hero πάει στο χρηματιστήριο. Ο Ραλφ τρέχει όλη τη διαδικασία. Μετά εγώ έχω φύγει για το MBA. Η ομάδα μένει περίπου έναν χρόνο ακόμα και μετά πάνε στη SoftBank. Εγώ τελειώνω ακόμα έναν χρόνο το MBA και μετά τους βρίσκω στη SoftBank.
Παναγιώτης
Τους βρίσκεις. Είστε πέντε η ομάδα.
Άσπα
Είμαστε πέντε.
Παναγιώτης
Πέντε founders. Και στη SoftBank είστε focused στη Λατινική Αμερική;
Άσπα
Είμαστε πολύ focused στη Λατινική Αμερική τουλάχιστον για το διάστημα που είμαι εγώ. Ήμασταν στο WeWork, οπότε ήμασταν και στην Αμερική για περίπου 6-7 μήνες και μετά το focus πήγε στη Λατινική Αμερική.
Παναγιώτης
Και ήσασταν based στη Νέα Υόρκη;
Άσπα
Εγώ ήμουνα based στη Νέα Υόρκη, οι υπόλοιποι ήταν σε διάφορα σημεία του κόσμου.
Παναγιώτης
Ποια ήταν τα σημεία τα οποία σας έκαναν «Οκέι, αυτό είναι το πρόβλημα. Αυτό είναι το opportunity. Let’s go and nail it». Και ποιο ήταν το πρόβλημα αυτό;
Άσπα
Νομίζω με το JOKR και η ιδέα είναι ότι ερχόμαστε από αυτόν τον κύκλο ούτως ή άλλως. Έχουμε πάρα πολύ expertise όταν έχει να κάνει με το last mile και το logistics και όλα αυτά τα πράγματα. Έχουμε πάρα πολύ καλό expertise όσο έχει να κάνει με το technology και το πώς στήνεις μία εφαρμογή που είναι πάρα πολύ consumer focused. Και νομίζω ότι όλα αυτά μαζί με το όπως εξελισσόταν η αγορά λόγω του COVID με το groceries να πηγαίνει πάρα πολύ ονλάιν και βλέποντας πού υπάρχουν markets τα οποία είναι underserved, λέμε ότι τώρα είναι η ευκαιρία.
Παναγιώτης
Θες να μας περιγράψεις λίγο το founding team; Είστε πέντε.
Άσπα
Είμαστε πέντε.
Παναγιώτης
Κα ποιοι είναι οι ρόλοι σας;
Άσπα
Ναι, είναι ο Ραλφ ο οποίος είναι ο CEO. Ασχολείται πάρα πολύ με το fundraising και το general strategy. Εγώ ασχολούμαι με το operations. Ήμουν στην Αμερική και με το γεγονός ότι είμαι based στην Αμερική ασχολούμαι πάρα πολύ με το US, με την Αμερικάνικη αγορά, αλλά και γενικότερα με το operations και growth. Ο Μπεν ασχολείται με το commercial growth. Δουλεύει πάρα πολύ με τη Λατινική Αμερική commercially, ποια είναι τα right assortment, merchandising, revenues, όλα αυτά. Ο Κόκο είναι υπεύθυνος του μάρκετινγκ και των data, οπότε έχει στήσει όλο αυτό το engine που έχει φέρει το growth. Και ο Σβεν είναι υπεύθυνος του product and tech που έχει απίστευτη εμπειρία και ένα απίστευτο vision για το πώς θα στηθεί η εφαρμογή.
Παναγιώτης
Πώς είναι να έχεις πέντε co-founders;
Άσπα
Θα έλεγα δεν θα μπορούσαμε να είμαστε τέσσερις. Και δεν θα μπορούσαμε να κάναμε αυτό που κάναμε χωρίς οποιονδήποτε άλλο. Πάρα πολλοί θεωρούν ότι είναι πολλοί και πώς τα ξεχωρίζετε. Είμαστε τόσο complementary. Πλέον δουλεύουμε τόσο καλά μαζί. Αυτό που λέει ο Σβεν είναι ότι ο ένας συμπληρώνει τις προτάσεις του άλλου χωρίς απόλυτα να συμφωνούμε μεταξύ μας. Εμπιστευόμαστε τον άλλον, σεβόμαστε τον άλλον. Και είναι τόσο διαφορετικά τα skills και το perspective που ο καθένας μας φέρνει. Δεν νομίζω ότι θα μπορούσαμε να τα είχαμε καταφέρει χωρίς να ήμασταν αυτοί οι πέντε.
Παναγιώτης
Ξεκινάτε, λοιπόν, το JOKR τον Μάρτιο του ‘21.
Άσπα
Τον Μάρτιο του’21.
Παναγιώτης
Ξεκινάτε, λοιπόν, από τη Λατινική Αμερική και μετά μπαίνετε και στη Νέα Υόρκη πολύ γρήγορα. Υπάρχει το Rap, υπάρχει το Instacart, υπάρχει το UberEats, υπάρχει το Gorillas, το DoorDash. Ποιο είναι το δικό σας differentiation; Πώς αποφασίζετε πού θα διαφοροποιηθείτε και πώς θα κάνετε compete με όλους αυτούς;
Άσπα
Κατ’ αρχάς, όταν ξεκινάμε, δεν υπάρχουν όλοι αυτοί και ιδιαίτερα στο quick commerce. Ακόμα και στη Λατινική Αμερική, η Rap είναι μία εταιρεία που κατά κύριο λόγο κάνει food delivery. Όλο αυτό το dark stores για τα groceries και η τεχνολογια πού χρειάζεται είναι τελείως διαφορετικό operation. Και ερχόμαστε από το food delivery και πιστεύω ότι ακούγεται, νομίζω, προς τα έξω ότι ναι, υπάρχουν πάρα πολλά synergies, αλλά στην πραγματικότητα ο τρόπος πού θέλουμε να το στήσουμε και ό,τι έχουμε στο μυαλό μας για το πώς είναι η εφαρμογή, πώς θα είναι το interaction με τον consumer, πώς θα είναι το supply chain, για όλα αυτά τα πράγματα έχουμε μία πολύ διαφορετική ιδέα. Δεν είναι ότι έχουμε τα προϊόντα, θα δείχνουμε ονλάιν, ο πελάτης παραγγέλνει και από εκεί και πέρα κάνουμε την παραγγελία. Υπάρχουν πολλές διαφοροποιήσεις στο πώς έχει στηθεί το operations και το technology. Και επίσης, το μάρκετινγκ είναι τεράστιο. Ακόμα και με αυτούς τους players που δεν είναι τόσο present σε αυτά τα markets εκείνη τη στιγμή, θεωρώ ότι υπάρχει χώρος για δύο ή τρεις. Και παρόμοια με το πώς θα είναι το food delivery, όσο περισσότεροι παίκτες υπάρχουν, υπάρχει και ένα consumer education phase στο οποίο τώρα πάμε εκεί και μόνοι μας να επενδύσουμε όλο το μάρκετινγκ, dollars που χρειάζονται για να κάνουμε educate τους consumers. Δεν είναι ποτέ efficient. Οπότε στην πραγματικότητα, δεν θεωρώ ότι είναι κακό που υπάρχουνε μεγάλες εταιρείες στο industry.
Παναγιώτης
Νομίζω ότι κάνετε και ένα promise το οποίο είναι πολύ ενδιαφέρον, θεωρώ, 15 λεπτά ντελίβερι, cost free. Έχετε φτιάξει ένα process και χρησιμοποιείτε την τεχνολογία με έναν τρόπο που έχει κάνει τελείως optmize το delivery. Είναι πλέον σε ασύλληπτο performance στις χώρες πού είστε.
Άσπα
Και θα έλεγα το 15 λεπτά delivery είναι το λιγότερο που κάναμε, γιατί στην πραγματικότητα αυτό που θέλουμε να στήσουμε είναι μία πλατφόρμα ότι εγώ σαν πελάτης χρήστης κάποιας τέτοιας εφαρμογής όταν πηγαίνω να πάρω κάτι από το σούπερ μάρκετ, βλέπω έναν static catalog. Βλέπω συγκεκριμένα προϊόντα. Μπορεί να κάνω save αυτά που μου αρέσουν, αλλά δεν υπάρχει curation όσο έχει να κάνει με το τι βλέπεις, τι μπορεί να σ’ αρέσει, τι ώρα είναι αυτή που θέλεις να παραγγείλεις, τι μέρα είναι αυτή που θέλεις να παραγγείλεις. Οπότε, αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι κάτι πολύ πιο δυναμικό όσο έχει να κάνει με το πώς ο πελάτης βλέπει τα διάφορα προϊόντα, ανακαλύπτει καινούργια προϊόντα. Εγώ μεγάλωσα πηγαίνοντας σούπερ μάρκετ και θεωρώ ότι πας εκεί, βλέπεις καινούργια προϊόντα, εμπνέεσαι με το τι να παραγγείλεις και τι να αγοράσεις. Και αυτό θέλουμε να κάνουμε τώρα και στην εφαρμογή που νομίζω κανένας δεν το κάνει. Οπότε, το 15 minutes είναι ένα means to an end. Δεν είναι νομίζω το τελικό προϊόν.
Παναγιώτης
Το άλλο που μου άρεσε που διάβασα για εσάς είναι ότι έχετε 70% των προϊόντων σας που είναι locally sources το οποίο φαντάζομαι είναι και δύσκολο, είναι challenging supply chain wise. Εμένα μου ακούγεται αρκετά challenging. Όλο αυτό το κομμάτι, το ότι είναι local τα προϊόντα, ότι είναι hyperlocal dark stores, όσο μεγαλώνετε βλέπεις το μοντέλο να αλλάζει; Και αν ναι, πώς;
Άσπα
Όχι, θέλουμε να είμαστε όσο πιο localised γίνεται και θεωρώ ότι και πάρα πολλοί προμηθευτές δεν έχουν πλέον ευκαιρίες να δείξουνε και πλήρως τα προϊόντα στους πελάτες. Οπότε, μέσω της JOKR θέλουμε να λύσουμε και αυτό το πρόβλημα, το ότι πλέον είναι οι μεγάλες εταιρείες, οι μεγάλες EPG οι οποίες μόνο αυτές έχουν access to the consumer μέσα από τα μεγάλα κανάλια. Και ξανά, επειδή τα μαγαζιά είναι πάρα πολύ like a hyperlocal assortment, θέλαμε να πούμε ότι σε αυτήν την περιοχή θα δουλέψουμε με τους προμηθευτές οι οποίοι μπορούν να μας δώσουν εκεί διάφορα προϊόντα. Και θέλαμε να στήσουμε και μια πλατφόρμα που είναι πολύ εύκολο για αυτούς να πουλήσουν και αν δουλέψουν μαζί μας.
Παναγιώτης
Το growth το οποίο βιώνετε είναι πραγματικά extraordinary. Δώσε μας λίγο κάποια αίσθηση των KPIs, τα νούμερα που βλέπετε. Growth week over week. Μου άρεσε που είδα ένα metric week over week.
Άσπα
15% week over week τους τελευταίους οχτώ μήνες. Πραγματικά, μοιάζουν οχτώ χρόνια στο μυαλό μου, σκέφτομαι μερικές φορές.
Παναγιώτης
Και είστε και σε πόσες χώρες; Γεωγραφικά πώς έχετε αναπτυχθεί;
Άσπα
Είμαστε σε εφτά χώρες. Είμαστε στο Μεξικό, στην Κολομβία, στο Περού, στη Χιλή, στη Βραζιλία, στην Αμερική, στην Πολωνία, στην Αυστρία αυτήν τη στιγμή. Έχουμε 200+ μαγαζιά. Έχουμε περίπου 500-600 άτομα χωρίς τα άτομα που κάνουν το delivery ή το picking που δουλεύουν μέσα στα μαγαζιά αυτά. Νομίζω είναι άλλα 2.000-3.000 ακόμα.
Παναγιώτης
Οκέι. Κάπου διάβασα ότι έχετε πάρει την επιλογή να είναι full-time employees.
Άσπα
Έχουμε πάρει την επιλογή, ναι, να είναι full-time employees. Έχουμε δουλέψει πάρα πολύ με gig workers, αλλά θέλουμε να δώσουμε την ευκαιρία σε όλους και να έχουν μία σταθερή δουλειά και να έχουν τα προνόμια που έχει κάποιος ο οποίος είναι υπάλληλος. Και μετά, επίσης, κοιτάμε πάρα πολύ πώς θα μπορέσουμε να τους βοηθήσουμε να εξελιχθούν μέσω της εταιρείας και να γίνουν shift leads και να τρέχουνε μαγαζιά και να τρέχουνε κάποια area και potentially city.
Παναγιώτης
Αυτό νομίζω είναι πολύ inspiring. Κοιτώντας πίσω και κοιτώντας μπροστά ίσως ενδεχομένως περισσότερο, είναι η σωστή επιλογή να είναι full-time employees και όχι third-party contractors;
Άσπα
Έτσι πιστεύουμε και θα συνεχίσουμε. Και θα το κάνουμε να είναι σωστή επιλογή no matter what, οπότε...
Παναγιώτης
Σούπερ. Είναι και μία συζήτηση η οποία γίνεται πολύ αυτό το διάστημα για το gig economy. Το άλλο που είναι πολύ εντυπωσιακό είναι το equity που έχετε καταφέρει να προσελκύσετε και να σηκώσετε μέχρι στιγμής. Από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα σε εννιά μήνες έχετε σηκώσει 430.000.000 με το series σας να είναι στα $1,2 billion valuation. Είστε ένα από τα fastest unicorns στο history. Ασύλληπτο. Και το series ήταν 260.000.000. Πες μας λιγάκι πώς ήταν αυτή η διαδικασία. Υπάρχουν κάποια key learnings; Τι έχει συμβάλλει, επίσης, στο να μπορέσετε να είστε τόσο γρήγορα τόσο attractive και να δημιουργήσετε τόσο μεγάλο valuation;
Άσπα
Μπορώ να πω ότι σίγουρα ήτανε quite a ride και very overwhelming. Θεωρώ ότι το valuation είναι αποτέλεσμα όλης της προσπάθειας και του growth που έχουμε. Θέλαμε να αναπτυχθούμε και να πάμε σε τόσες πολλές πόλεις και χώρες και για αυτό χρειάζεται capital από πίσω. Θέλαμε να στήσουμε το supply chain και όλα αυτά τα πράγματα και μία τεχνολογία η οποία επίσης χρειάζεται χρηματοδότηση για να στηθεί και να κάνουμε κάτι διαφορετικό. Το growth και το πόσο γρήγορα πάμε και κάνουμε establish το brand μας και κάνουμε create ένα μεγάλο customer base σε κάθε πολύ, επίσης, χρειάζεται χρηματοδότηση για το initial brand awareness και να στήσεις όλο αυτό. Οπότε, θα έλεγα ότι τα χρήματα είναι απλά αποτέλεσμα της ανάπτυξης της οποίας έχουμε για να μπορέσουμε να γίνουμε market leader, να κάνουμε educate the consumers, capture marketshare και να χτίσουμε όλα αυτά που θέλουμε από πίσω. Γιατί it’s not just about να πάμε σε μία πόλη και to be the market leader. Θέλουμε πραγματικά να αλλάξουμε τον τρόπο στον οποίο consumers shop today.
Παναγιώτης
Τον προηγούμενο μήνα ήρθα στα γραφεία σας. Ήρθα να σας συναντήσω στα γραφεία σας στη Νέα Υόρκη και μπήκα μέσα σε ένα γραφείο το οποίο μου έκανε, και στο έχω ξαναπεί αυτό, μου είχε κάνει πολλή εντύπωση. Ένα vibration απίστευτό. Ένιωθες από την είσοδο κάτω στον δρόμο ότι κάτι μεγάλο συμβαίνει μέσα σε αυτό το γραφείο. Πραγματικά, εγώ έτσι ένιωσα και αυτή είναι η αλήθεια. Ποια είναι η κουλτούρα σας; Πώς είναι η κουλτούρα μέσα στην JOKR; Πώς εσείς οι πέντε έχετε επιλέξει να χτίσετε την ομάδα; Ποιο είναι το approach σας;
Άσπα
Γενικότερα, we value culture and working together πάρα πολύ. Και μιλάει στο ότι εγώ δουλεύω με τα παιδιά από το 2014, τα τελευταία εφτά χρόνια. Μεταξύ τους δουλεύουνε ακόμα περισσότερα χρόνια μαζί. Και αυτό μιλάει για το πόσο πολύ υπάρχει σεβασμός ο ένας στον άλλον. Θα έλεγα ότι ο καθένας truly trusts, εμπιστεύεται, σέβεται και βοηθάει τον άλλον. Πιστεύουμε ότι οποιοσδήποτε είναι στην ομάδα μας μπορούμε να τον εμπιστευτούμε με οποιοδήποτε πρόβλημα υπάρχει. Θα κάνει το καλύτερο που μπορεί για να το λύσει και θα το αναλάβει πλήρως. Είμαστε ο ένας δίπλα για τον άλλον. Είναι πάρα πολύ μεγάλη η πίεση και πάρα πολλή η δουλειά την οποία έχουμε να κάνουμε, αλλά ο ένας είναι εκεί να βοηθήσει. Κανένας να κατηγορήσει τον άλλον. Είμαστε εκεί αν κάτι δεν πάει καλά να βοηθήσουμε. Και we have fun. Νομίζω ότι οποιοσδήποτε είναι στην εταιρεία είναι εκεί not because it’s a fast growing company, όχι επειδή είναι cool να δουλεύεις στην JOKR ή στο quick commerce, όχι επειδή είναι cool να δουλεύεις στη Νέα Υόρκη, όχι επειδή παίρνει τα περισσότερα χρήματα. Είναι εκεί because είναι αυτό που θέλει να κάνει. Είναι αυτό που τους κάνει χαρούμενους και νομίζω ότι αυτό δημιουργεί μια ομάδα η οποία είναι πάρα πολύ δεμένη στο τέλος.
Παναγιώτης
Φαντάζομαι ότι υπάρχουν ομάδες σε πολλά σημεία και ειδικά στις αγορές στις οποίες you’re operating. Πώς είναι το distribution των ομάδων σας και πού βλέπεις τα επόμενα teams και hubs να δημιουργούνται;
Άσπα
Σε κάθε χώρα πού έχουμε λειτουργία έχουμε μεγάλες ομάδες. Στη Νέα Υόρκη είμαστε περίπου 70 άτομα. Θα έλεγα στο Μεξικό, στη Λατινική Αμερική, είναι περίπου 100-150 σε καθεμία από τις δύο και μετά λιγότεροι στις υπόλοιπες χώρες. Προσπαθούμε, επίσης, ο κόσμος μεταξύ των χωρών να δουλεύει πάρα πολύ μαζί και ήταν, επίσης, ένας λόγος με τον οποίο μπορέσαμε και εξελιχθήκαμε τόσο πολύ γιατί υπάρχον εφτά διαφορετικές ομάδες που προσπαθούν να λύσουν ένα πολύ παρόμοιο πρόβλημα. Προφανώς, υπάρχουν πράγματα τα οποία είναι μοναδικά για τη Νέα Υόρκη, για το Mexico City, αλλά υπάρχουν εφτά διαφορετκές ομάδες οι οποίες προσπαθούν να κάνουν το ίδιο πράγμα. Σκέψου πόσο πολύ knowledge exchange υπάρχει σε αυτό το κομμάτι. Οπότε, εσύ βρίσκεις ένα πρόβλημα το οποίο στο Μεξικό δεν το έχουν βρει ακόμα. Τους το λες. Αυτοί βρίσκουν κάτι άλλο που εμείς δεν το έχουμε δει ακόμα. Και υπάρχει πάρα πολλή συνεργασία μεταξύ των ομάδων. Και θέλουμε ακόμα περισσότερο τώρα μόλις ο COVID, επίσης, κατασταλάξει να έχουμε και τον κόσμο να ταξιδεύει, να βλέπει καινούργια πράγματα, να μιλάει, να μεταφέρεται σε διάφορες θέσεις μεταξύ της εταιρείας.
Παναγιώτης
Αυτό είναι όντως ένα από τα μεγάλα perks του να δουλεύεις σε μία τόσο international και growing εταιρεία. Μπορείς να κάνεις αυτό που έζησες by the way με το Foodpanda.
Άσπα
Ακριβώς.
Παναγιώτης
Μπορείς να έχεις καριέρες και pivotal στιγμές μέσα στη ζωή σου σε διαφορετικές αγορές και σε διαφορετικά markets. Κατά την άποψή σου, οι ευκαιρίες που έχει το ελληνικό οικοσύστημα και ποια είναι και τα σημεία που ξεκινάμε από ένα disadvantage point.
Άσπα
Από τα θετικά πιστεύω ότι υπάρχει απίστευτο ταλέντο και απίστευτη εργατικότητα. Και το culture το ελληνικό θεωρώ ότι είναι ακριβώς αυτό που πρέπει για κάθε startup. Οπότε, πιστεύω ότι υπάρχει τεράστια ευκαιρία να δημιουργηθούν αντίστοιχες ομάδες και οι Έλληνες να αρχίσουν να απορροφώνται σε τέτοιες εταιρείες και να κάνουν διάφορα πράγματα. Και υπάρχουν τόσα πολλά functions και τόσες πολλές διαφορετικές λειτουργικότητες στις οποίες μπορούν να εργαστούν. Απλά ίσως δεν υπάρχει ακόμα η γνώση του τι μπορεί κάποιος να κάνει. Μερικές φορές σκεφτόμαστε πιο κλασικά, ότι τι θα κάνουμε μετά. Οπότε, εκεί δυσκολεύει λίγο το πράγμα. Αυτό νομίζω ότι είναι και το disadvantage, ότι οι Έλληνες φοιτητές αποφοιτούν από τα πανεπιστήμια. Δεν έχουν κάνει πάρα πολλή πρακτική. Προσπαθούν τότε σιγά-σιγά να καταλάβουνε τι ακριβώς θέλουν να κάνουνε, πού να το κάνουνε. Συνήθως το μεταπτυχιακό είναι το επόμενο λογικό βήμα και εκεί ξεκινάνε και ανακαλύπτουν διάφορα πράγματα, ενώ κάποιος φοιτητής που είναι έξω έχει ήδη κάνει 4-5 πρακτικές μέχρι τη στιγμή που θα αποφοιτήσει. Ήδη ξέρει τι θέλει, ήδη έχει κάποιες εταιρείες στο βιογραφικό του. Οπότε, αυτό νομίζω ότι δυσκολεύει λίγο την κατάσταση και βάζει τους Έλληνες σε ένα disadvantage. Και το γεγονός ότι δεν υπάρχουν πολλές tech εταιρείες εδώ πέρα ώστε κάποιος ξένος να κάνει το quick reference check που λέμε για το «Θα προσλάβω αυτόν ο οποίος έχει δουλέψει εκεί πέρα» το κάνει λίγο πιο δύσκολο να επιλέξεις έναν Έλληνα σε σχέση με κάποιον από το εξωτερικό που ξέρεις από πού έρχεται.
Παναγιώτης
Ποια είναι πιστεύεις τα μεγάλα revelations, οι μεγάλες αλλαγές που έρχονται στο e-commerce going forward; Ποια πράγματα σε κάνουν excite;
Άσπα
Νομίζω ότι πλέον οι καταναλωτές... Άμα σκεφτείς πόσο χρόνο ξοδεύουμε στο να πάμε στα μαγαζιά και στα μαγαζιά όχι μόνο για να ψωνίσεις, αλλά ακόμα και στο groceries και όλα αυτά στην καθημερινότητά σου και τι θα μπορούσες να κάνεις με αυτόν τον χρόνο τον οποίο εμείς θεωρούμε φυσιολογικό να τον ξοδεύουμε εκεί, πιστεύω ότι αυτό είναι το πρώτο benefit που κάποιος θα πάρει μετά τον COVID και το e-commerce και όπως έχει μεγαλώσει όλο αυτό. Υπάρχουν τεράστιες ευκαιρίες να χτίσεις το δίκτυο, το supply chain, το logistics, πολλά προϊόντα και πολλούς προμηθευτές να τα φέρεις ονλάιν. Και αυτό μεγαλώνει και το customer base για οποιονδήποτε, επίσης, προμηθευτή.
Παναγιώτης
Οι επόμενες αγορές που σε κάνουν excite; Πού θα έλεγες «Οκέι, θέλω να δουλέψω εγώ σε αυτές τις αγορές, θέλω να κάνω focus και ενδεχομένως personnel σε αυτές». Υπάρχουν κάποιες;
Άσπα
Ολόκληρη η Λατινική Αμερική αλλά και η Αμερική θεωρούμε ότι είναι απίστευτες αγορές με απίστευτο potential και για αυτό, επίσης, θέλαμε να συγκεντρωθούμε τώρα και κυρίως σε αυτές τις δύο. Και από εκεί και πέρα νομίζω ότι υπάρχουν απίστευτες δυνατότητες να επεκταθούμε πάλι προς Ευρώπη, προς Ασία, οπουδήποτε.
Παναγιώτης
Κλείνουμε κάθε μας συζήτηση και κάθε μας επεισόδιο με μια κοινή ερώτηση προς όλους η οποία είναι τι πιστεύεις ότι κάνει έναν επιχειρηματία outlier;
Άσπα
Πιστεύω ότι πρέπει πραγματικά να αγαπάς αυτό που κάνεις. Θεωρώ ότι κανένας δεν είναι καλός και outlier και κάνει κάτι exceptional αν είναι μέσα σε αυτό for the fame, for the money, for everything. Νομίζω ότι όλοι ξεκινάνε γιατί πραγματικά πιστεύουν ότι αυτό που κάνουν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, μπορεί να αλλάξει το πώς γίνονται τα πράγματα, γιατί μέσα τους πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να βοηθήσει άλλα άτομα και ένα άλλο ecosystem. Γιατί πραγματικά είναι very overwhelming όλη αυτή η εμπειρία, θα έλεγα. Έχει τόσο πολλές ευθύνες, τόσο πολλή κούραση. Οπότε, αν δεν το αγαπάς και πραγματικά νοιάζεσαι για αυτό που κάνεις, θεωρώ ότι θα είναι πολύ δύσκολο to be an outlier.
Παναγιώτης
Άσπα, σε ευχαριστούμε πολύ.
Άσπα
Εγώ ευχαριστώ πολύ.
Επίλογος-Παναγιώτης Καραμπίνης
Ακούσατε την Άσπα Λέκκα, συνιδρύτρια και Chief Operating Officer της JOKR. Ευχαριστούμε πού ήσασταν μαζί μας σε αυτό το επεισόδιο του Outlires. Η παραγωγή έγινε από το The Greek Podcast Project. Για να μη χάσετε κανένα επεισόδιο της σειράς, κάντε εγγραφή μέσα από το site μας στο outliers.gr ή σε όποια άλλη πλατφόρμα ακούτε τα podcasts. Είμαι ο Παναγιώτης Καραμπίνης. Τα λέμε στο επόμενο επεισόδιο.
MoneyReview Writing
Έχοντας ξεκινήσει μόλις από τον Μάρτιο, η εταιρεία quick commerce JOKR που φέρνει στην πόρτα των καταναλωτών τρόφιμα από δικά της καταστήματα μέσα σε 15 λεπτά, αποτιμάται σε 1,2 δισ. δολάρια. Πρόκειται για μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες unicorns στην ιστορία, ενώ όπως υπογραμμίζει η μία εκ των πέντε ιδρυτών της, Άσπα Λέκκα, οφείλεται στη στενή συνεργασία της ομάδας, την εμπιστοσύνη, τον σεβασμό, καθώς βέβαια και στην υψηλή τεχνογνωσία και τις μοναδικές δεξιότητες.
