Radicle: The musician from AUEB (Athens University of Economics and Business) who competes Microsoft

Όταν δημιουργείς ένα community, να καταλάβεις ουσιαστικά από το κοινό σου και τι ψάχνουνε και να κάνεις focus στα πράγματα που μετράνε και όχι σε πράγματα που δεν μετράνε σε κάθε φάση. Και αυτό είναι περισσότερο τέχνη παρά επιστήμη.

Καλώς ήρθατε στην τρίτη σεζόν του Outliers από την Endeavor Greece, το podcast αφιερωμένο στους επιχειρηματίες που μετασχηματίζουν ολόκληρες αγορές και αλλάζουν το αφήγημα της επιχειρηματικότητας. Κάθε εβδομάδα μιλάμε με τους ανθρώπους πίσω από τις πιο πετυχημένες startup σε Ελλάδα και εξωτερικό. Μέσα από το δικό τους ταξίδι και τις ευκαιρίες που βλέπουν στον κλάδο τους, ανακαλύπτουμε τι κάνει έναν επιχειρηματία outlier. Είμαι ο Παναγιώτης Καραμπίνης, Διευθύνων Σύμβουλος της Endeavor Greece. Στο σημερινό επεισόδιο μπαίνουμε στον κόσμο των Cryptos και του Blockchain. Έχουμε μαζί μας τον Λευτέρη Διακομιχάλη, ιδρυτή και CEO του Radicle. Ο Λευτέρης ξεκίνησε το Radicle το 2017 στο Βερολίνο μαζί με τον συνιδρυτή του Αλέξης Sellier. Το Radicle είναι μία νέα πλατφόρμα που αλλάζει τον τρόπο όπου οι προγραμματιστές συνεργάζονται για τη δημιουργία κώδικα σε software. Είναι μία αποκεντρωμένη έκδοση άλλων πλατφόρμων, όπως το Github και έχει καταφέρει να κερδίσει την προσοχή και συμμετοχή μεγάλων κοινοτήτων από προγραμματιστές σε όλον τον κόσμο. Πριν από λίγους μήνες, η εταιρεία ανακοίνωσε έναν εντυπωσιακό γύρο χρηματοδότησης ύψους $12.000.000 από μεγάλους διεθνείς επενδυτές όπως η NFX και η Galaxy, ενώ στον γύρο συμμετείχαν και μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο ιδρυτής του AngelList, Naval Ravikant. Ο Λευτέρης και η ομάδα του έχουν, επίσης, αντλήσει $25.000.000 μέσα από την ίδια την κοινότητα των προγραμματιστών τους ξεκινώντας το δικό τους εικονικό νόμισμα, το RAD. Με τον Λευτέρη μιλήσαμε για τη στρατηγική του απόφαση να αφήσει τη δουλειά του στο SoundCloud και να αφοσιωθεί στα Cryptos, για τις νέες δυνατότητες που ανέπτυξε το Radicle μέσα στο 2021, αλλά και για τις ευκαιρίες που βλέπει στο μέλλον.

Γεια σου, Λευτέρη.

Γεια σου, Παναγιώτη. Τι γίνεται;

Μια χαρά. Σε ευχαριστούμε που είσαι μαζί μας.

Ευχαριστώ που με καλέσατε.

Θα ήθελες να ξεκινήσεις να μας πεις λίγο κάποια πράγματα για τη ζωή σου; Πού γεννήθηκες, πού μεγάλωσες;

Οκέι. Γεννήθηκα στην Αθήνα, μεγάλωσα στην Αθήνα. Οι γονείς μου μένουν ακόμα στην Αθήνα. Και σπούδασα εδώ. Σπούδασα Στατιστική στην ΑΣΟΕΕ και δούλευα και στο παράλληλο. Στα 22 μου έφυγα από την Ελλάδα. Πήγα πρώτα στην Ολλανδία για να κάνω ένα μεταπτυχιακό εκεί. Μετά πήγα για λίγο στην Αμερική για ένα εξάμηνο. Και μετά όταν τελείωσε όλο αυτό το πρόγραμμα, βρέθηκα το 2011, στην αρχή του 2011, στο Βερολίνο. Εκεί έκανα join μία εταιρεία που λέγεται SoundCloud που είναι μία εταιρεία στον χώρο της μουσικής. Πήγα αρκετά νωρίς. Ήταν καμιά δεκαπενταριά άτομα, όταν πήγα. Ήταν ακόμα μικρή εταιρεία. Είμαι μουσικός ως χόμπι. Έκανα κάποια πράγματα. Ακόμα κάνω κάποια πράγματα, αλλά δεν βγάζω λεφτά γύρω από αυτό. Είναι μόνο...

Τι όργανα;

Παίζω διάφορα όργανα. Το βασικό μου όργανο ήταν η κιθάρα, αλλά τώρα κυρίως ασχολούμαι με synths, με λίγο πιο ηλεκτρονικά πράγματα. Ναι, αλλά long story short, βρέθηκα στο Βερολίνο το 2011. Έκανα join το SoundCloud. Ο λόγος ήταν ότι, επειδή είμαι μουσικός, ξέρεις, προσπαθούσα να τα φέρω όλα κάπως κοντά, όλα αυτά που αγαπάω, ας πούμε, τεχνολογία, μουσική. Και ναι πήγα στο SoundCloud. Η εταιρεία αυτή πήγε αρκετά καλά. Πήγε πολύ καλά, δηλαδή μεγάλωσε πάρα πολύ και έμεινα μαζί τους εξίμισι χρόνια. Εκεί πέρα ήμουν υπεύθυνος για όλα τα πράγματα γύρω από data science και data engineering. Είπα πριν ότι το background μου ήταν η στατιστική, αλλά κάπου ήδη από τα teenage years, είχα αρχίσει να γράφω και κώδικες, ας πούμε. Ξέρεις, μου άρεσε το τεχνολογικό κομμάτι. Και κάπου γύρω στο 2010-2011, άρχισε να γίνεται, να υπάρχει αυτό το tech movement γύρω από την data science. Ουσιαστικά είναι Statistics και Engineering μαζί. Έμεινα μαζί τους εξίμισι χρόνια. Εκεί έτρεχα κατά βάση τρεις ομάδες. Το ένα κομμάτι ήταν το analytics που λέμε, το δεύτερο κομμάτι ήταν το machine learning και το τρίτο κομμάτι ήταν το data platform – data engineering. Και όλες αυτές οι ομάδες ήταν περίπου 50 άτομα, όταν έφυγα από το SoundCloud. Ο λόγος που έφυγα ήταν επειδή βαρέθηκα κάποια στιγμή. Και τι εννοώ με αυτό; Ακούγεται πολύ, ξέρεις, basic. Αλλά, γενικότερα, κάπου προς το 2016, άρχισα να νιώθω πως δεν γινόταν τίποτα. Είχαμε αρχίσει να είμαστε σε ένα πλατό, ας πούμε, με το innovation που γινόταν γύρω από social networks και ξέρεις, πιο web πράγματα. Αν δεις το Macro, ουσιαστικά ξέρεις, WEBONE, ας πούμε, το πρώτο version του ίντερνετ, μετά Web 2 γύρω στο 2008-2009, κυρίως με τα social networks και κάπου το ‘16-’17, άρχισα να νιώθω πως δεν... Όλα μου φαινόντουσαν αρκετά incremental. Και εκεί άρχισα να κοιτάω πιο πολύ γύρω στα, αυτό που λέμε, Crypto networks. Ο λόγος που άρχισα να τα κοιτάω αυτά τα Crypto networks ήταν κυρίως γιατί στο Βερολίνο, το Βερολίνο έχει αρκετά μεγάλη σκηνή γύρω από αυτό λόγω του ότι ένας founder του Ethereum ήταν εκεί πέρα.

Οκέι.

Και στο τέλος του '17, είχαμε αυτήν την ιδέα η οποία έγινε το project που λέμε Radicle το οποίο είναι το project που έκανα found. Και είναι το project με το οποίο ασχολούμαι αυτήν τη στιγμή.

Στο SoundCloud γνωρίζεσαι και με τον co-founder σου.

Ναι.

Πώς πήγε αυτό;

Ναι, γνωριστήκαμε το 2012 με τον co-founder μου. Ο co-founder μου λέγεται Αλέξης Sellier. Είναι το όνομά του, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι τον ξέρουν με το όνομα Cloudhead το οποίο είναι το ιντερνετικό του όνομα. Είναι αρκετά γνωστός χάκερ, ας πούμε, ο συγκεκριμένος. Έχει κάνει πάρα πολλά πράγματα open-source, δηλαδή κάπου μία δεκαετία πριν είχε κάνει ένα project που λέγεται Les Javascript το οποίο είχε κυριολεκτικά εκατομμύρια downloads, ας πούμε. Το χρησιμοποιούσαμε στο SoundCloud, το χρησιμοποιούσαν στο Spotify, το χρησιμοποιούσαν στη Microsoft, σε ένα κάρο εταιρείες. Και μετά συνέχισε. Άρχισε να κάνει πιο πολύ πράγματα γύρω από functional programming. Βρεθήκαμε στο SoundCloud μαζί το ‘12. Αρχίσαμε και κάναμε πολλή παρέα. Και κάπου το ‘16 ήμασταν και οι δύο σε μια αντίστοιχη φάση που είχαμε, ξέρεις, όλα μας φαινόντουσαν αρκετά incremental. Και αρχίσαμε και κοιτάγαμε περισσότερο τα Cryptos. Και ναι. Αυτό που λέω πάντα είναι, ξέρεις, θα βρισκόμασταν Σαββατοκύριακα και απλά θα γράφαμε κώδικα. We will nerd out, I would say, we were nerding out all the time. Και κάπου από αυτήν τη διαδικασία, ουσιαστικά είχαμε την ιδέα για αυτό που έγινε Radicle και το κάναμε μαζί.

Μίλα μας λίγο για την ιδέα, την αρχική ιδέα. Ποια ήταν η ιδέα με τον Αλέξης;

Ουσιαστικά αρχίσαμε και γράφαμε κώδικα. Παίζαμε, κατεβάσαμε το Ethereum τότε και με το Bitcoin, αλλά κατεβάσαμε το Ethereum από τεχνολογικής άποψης, όμως. Αυτό που αρχίσαμε και κάναμε, να παρατηρούμε ήταν το ότι πολλά από αυτά τα δίκτυα, το point of centralization τους ήταν το Github, επειδή όλα αυτά τα δίκτυα είναι δίκτυα κώδικα. Η πιο μεγάλη εταιρεία ουσιαστικά που έχει το μεγαλύτερο marketshare γύρω από code collaboration infrastructure, το λέμε αυτό το πράγμα, είναι το Github η οποία είναι μία εταιρεία η οποία είναι owned by Microsoft. Ναι, ναι, ναι. Πολύ καλή εταιρεία. Έχουν κάνει φανταστικά πράγματα την τελευταία δεκαετία. Απλά αυτό που παρατηρήσαμε εμείς είναι ότι, ξέρεις τι, έχεις όλα αυτά τα communities τα οποία είναι αποκεντρωμένα και ουσιαστικά έχουν αυτό το point of centralization. Και αυτό το point of centralization δεν είναι κάτι θεωρητικό, δηλαδή δεν είναι ένα θεωρητικό πρόβλημα που λες «Α μια μέρα μπορεί να ξεκινήσει αν η αμερικάνικη κυβέρνηση αποφασίσει ότι δεν της αρέσει αυτό που κάνουμε. Μπορεί να πάει ενάντιά μας». Ένα συμβαίνει πρακτικά. Το δεύτερο είναι το ότι σε αυτό το μοντέλο δεν είναι το censorship το μόνο του πρόβλημα. Έχει κι άλλα προβλήματα. Και ειδικά για μηχανικούς, έχει προβλήματα γύρω από security. Πρακτικά, να σ’ το θέσω απλά, φαντάσου ότι έχεις σε μία εταιρεία κάποιους servers στους οποίους ζει όλος ο κώδικας του κόσμου, ωραία; Αν κάποιος εργαζόμενος αυτής της εταιρείας αποφασίσει ότι, ξέρεις τι, θέλω να αλλάξω κάτι εκεί πέρα, μπορεί να το κάνει γιατί έχει αυτό το power. Κάποιος θα πει ότι αυτό, δεν θα συμβεί πολύ συχνά λόγω του ότι έχει ένα συμβόλαιο και πάει λέγοντας, αλλά αν κάποιος κάνει compromise αυτούς τους servers, μπορεί πλέον να κάνει inject κάτι, να βάλει κάτι στον κώδικα κάποιου άλλου, χωρίς αυτός που κάνει consume τον κώδικα να μπορεί να το δει αυτό το πράγμα. Αυτά τα προβλήματα είναι προβλήματα τα οποία η κρυπτογραφία τα λύνει, επειδή έχουμε, ξέρεις... Μπορείς να χρησιμοποιήσεις κρυπτογραφία και να έχεις αυτό που λέμε tamper-proof, να ξέρεις ότι κανένας δεν άλλαξε τον κώδικά σου. Οπότε αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε ένα, το ότι υπάρχει αυτό το point of centralization, δύο, το ότι αυτό το point of centralization δημιουργεί πολλά πρακτικά πράγματα κυρίως για αυτό το κοινό των Crypto networks. Το τρίτο πράγμα που ήρθε μετά από αυτό ήταν ότι ουσιαστικά αρχίσαμε να πιστεύουμε ότι τα Crypto networks θα είναι το νέο μεγάλο πράγμα στο ίντερνετ, δηλαδή όλα τα πράγματα θα γίνουν, όλα τα κοινωνικά δίκτυα θα γίνουν tokenized. Όλα τα κοινωνικά δίκτυα θα είναι based πάνω σε decentralized infrastructures. Οπότε, ξέρεις, είδαμε το Macro ότι πηγαίνει προς τα εκεί. Και αρχίσαμε ουσιαστικά να δημιουργούμε ένα δίκτυο του οποίου το audience πλέον να μην είναι τα enterprises. Και αυτό είναι το μεγάλο differentiating factor που έχουμε. Η διαφοροποίηση που έχουμε γύρω από κάποιες εταιρείες όπως το Github και το GitLab είναι ότι ουσιαστικά εμείς αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε κοιτάει κυρίως decentralized communities. Δεν είναι τόσο concerned με enterprises και their needs, γιατί τα needs που έχουν τα enterprises είναι πολύ διαφορετικά από τα needs που έχουν τα decentralized communities. Και τι εννοώ με αυτό; Είναι ότι σκέψου τα decentralized communities είναι χιλιάδες άτομα στο δίκτυο τα οποία δεν ξέρουν ο ένας τον άλλον και δεν εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον. Κατάλαβες; Επίσης, καταλάβαμε ότι, ξέρεις, το επόμενο version του ίντερνετ έχει value natively μέσα στο ίντερνετ, δηλαδή με τον ίδιο τρόπο που στο ίντερνετ είχαμε προηγουμένως τα μίντια και όλη η πληροφορία θα πήγαινε μέσα από αυτών των κεντρικών διαχειριστών. Με τον ίδιο τρόπο τώρα το ίδιο πράγμα γίνεται γύρω από value, δηλαδή πλέον είναι όλες οι τράπεζες. Όλο το value γίνεται exchange μέσω αυτών. Τώρα πλέον έχουμε αυτό το native P2P value transaction, ας πούμε, value interaction μεταξύ διαφόρων χρηστών ουσιαστικά. Και αυτό που καταλάβαμε, ξέρεις τι, προς τα εκεί πάει το όλο. Και θέλαμε ουσιαστικά να δημιουργήσουμε ένα κοινωνικό δίκτυο για μηχανικούς το οποίο ένα, θα έχει αυτά τα properties που ανέφερα προηγουμένως. Θα είναι decentralized, θα είναι secure, θα είναι sovereign. Και δύο, θα έχει value natively, δηλαδή φυσικά μέσα στο infrastructure. Και εκεί είναι που ουσιαστικά κάνουμε και innovate πολύ και έχουμε διάφορα πράγματα που θα να κάνουμε release το καλοκαίρι. Μετά γύρω από community metrics χρησιμοποιούμε ένα Matrix όπως λέγεται το tool. Είναι σαν open-source slack, ας πούμε. Σκέψου το έτσι, στο οποίο έχουμε περίπου 2.000 άτομα εκεί πέρα το community. Και παρατηρούμε το sentiment πάντα εκεί πέρα πώς είναι και πόσο μεγαλώνει αυτό. Και μετά το πιο σημαντικό για ένα open-source project είναι contributions, δηλαδή ποιοι είναι αυτοί οι οποίοι κάνουν contribute κώδικα στον κώδικά μας και πόσα contributions έχουμε externally. Και αυτό είναι κάτι το οποίο πάλι είμαστε πολύ χαρούμενοι, ας πούμε, δηλαδή μερικούς μήνες πριν είχαμε έναν από τους πιο βασικούς maintainer του Bitcoin core. Ουσιαστικά, έγινε contribute και στο Radicle που είναι πολύ μεγάλη υπόθεση για εμάς, γιατί είναι ακριβώς αυτό το κοινό ουσιαστικά που κάνουμε focus.

Τι είναι αυτό που σας είχε κάνει τόσο excited about Crypto; Γιατί η απόφαση, φαντάζομαι, του να φύγει κάποιος από το SoundCloud είναι μεγάλη απόφαση. Ειδικά όταν είσαι σε ένα τόσο πετυχημένο business, growing business. Βέβαια και το SoundCloud...

Τώρα έχει κάνει μια κοιλιά.

έχει κάνει μια κοιλιά και ίσως ενδιαφέρον είναι να δούμε λίγο και το approach, γιατί κι αυτό ήταν λίγο πιο open-source… πιο… από άλλους competitors οι οποίοι ήταν πιο closed networks και έχουν πάει καλύτερα. Πέρα από αυτό, τι ήταν αυτό που σας έκανε excited about Crypto;

Ναι, μπορούμε να τα συζητήσουμε και τα δύο. Μπορούμε να συζητήσουμε για SoundCloud και music business. Μπορούμε να κάνουμε zoom in εκεί, αλλά να σου πω πρώτα πώς βρεθήκαμε στο Crypto. Το ενδιαφέρον με το SoundCloud και το κοινό που είχαν πολλά άτομα που κάνανε join αυτές τις εταιρείες, ειδικά νωρίς, δηλαδή ειδικά κάπου, ας πούμε, από το 2008 μέχρι το 2013-2014, κάπου εκεί, ήταν πολλοί άνθρωποι οι οποίοι κοιτούσαν σε αυτές τις εταιρείες, βρίσκαν σε αυτές τις εταιρείες ένα promise για αυτό που λέμε decent remedation. Πάλι αν σκεφτείς στη μουσική βιομηχανία, είχες τους καλλιτέχνες και μετά είχες 100 μεσάζοντες οι οποίοι, ξέρεις. Κάθε φορά αυτό που ο περισσότερος κόσμος δεν ξέρει είναι ότι από τα $10, από τα 10€ που πληρώνει ο κόσμος για ένα subscription στο Spotify, συνήθως τα 7 πάνε σε μεσάζοντες. Αυτό που μένει για τον καλλιτέχνη συνήθως είναι 1-1,5 κάτι τέτοιο ας πούμε, και εξαρτάται. Εξαρτάται, εννοώ, κυρίως στα μεγάλα labels είναι αυτό το case. Σε independent artists είναι διαφορετική ιστορία. Αλλά αυτό που μας τράβηξε πολύ κόσμο, ας πούμε, να κάνουμε join εταιρείες σαν το SoundCloud ήταν αυτό το promise ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε πιο P2P σχέσεις μεταξύ καλλιτέχνη και κοινού. Οπότε, αυτό ήταν το promise. Αυτός ήταν ο λόγος που αρχίσαμε και κοιτάγαμε αυτές τις εταιρείες. Θυμάμαι ότι όταν είδα πρώτη φορά το SoundCloud, λέω «Ωπ. Πολύ ενδιαφέρον. Myspace» πριν. Μετά ήταν SoundCloud. Λέω «Οκέι. Μπορεί να το κάνουν αυτοί σωστά». Και η αλήθεια είναι ότι το SoundCloud και αυτές οι εταιρείες κατάφεραν και είχαν πολύ μεγάλο social impact και cultural impact. Καταφέραμε και κάναμε πολλά πράγματα εκεί, αλλά το original promise του ότι ξέρεις τι, θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε έναν κόσμο ο οποίος δεν θα έχει 100 μεσάζοντες μεταξύ του καλλιτέχνη και του κοινού, δεν το καταφέραμε. Και δεν το καταφέραμε για ένα κάρο λόγους. Αλλά για να έρθω στην ερώτησή σου για τα Cryptos, όταν είδαμε τα Crypto networks, ουσιαστικά ήταν πάλι η ίδια ιδέα, ότι έχουμε τώρα αυτήν την καινούργια τεχνολογία η οποία ουσιαστικά αυτό που κάνει αυτή η καινούργια κάνει πολλούς από τους χρήστες owners αυτών των δικτύων. Δηλαδή το αντίστοιχο σαν το SoundCloud, αν κάποιος δημιουργούσε σήμερα το SoundCloud σαν Crypto network και υπάρχει ένα project το οποίο λέγεται Catalog.works το οποίο προσπαθεί να κάνει αυτό, αν υπήρχε αυτό, το μοντέλο στο Crypto θα ήταν ουσιαστικά οι καλλιτέχνες θα είναι οι shareholders. Μερικά τουλάχιστον θα είναι shareholders αυτών των δικτύων. Αυτό ήταν το exciting part με το Crypto beyond other things. Ναι, οπότε αυτό είναι το βασικό πού μας τράβηξε και τους δύο. Λέμε «Ωπ, ενδιαφέρον καινούργιο μοντέλο. Μπορεί να μας βοηθήσει να ολοκληρώσουμε αυτή την ιδέα που είχαμε εφτά χρόνια πριν και ουσιαστικά νομίζω ότι το web του απέτυχε να ολοκληρώσει».

Οκέι. Και είναι 2016.

Είναι 2016. Και ναι, ουσιαστικά τα Cryptos ακόμα είναι σε bare market, δηλαδή κανείς δεν ασχολείται. Και αρχίζουμε και τα κοιτάμε και τότε ουσιαστικά είναι ο κόσμος Bitcoin και Ethereum. Αυτά τα δύο είναι που ακόμα και τώρα είναι, ας πούμε, τα δύο μεγαλύτερα. Το Ethereum μόλις έχει βγει. Ουσιαστικά, κάπου το ‘15 είχε αρχίσει και τραβούσε ενδιαφέρον. Και μετά έχεις ένα κάρο experiments. Γενικότερα, τα Cryptos είναι μία βιομηχανία δεκαετίας, δηλαδή είναι τώρα 10 χρόνια. Το Bitcoin είναι ουσιαστικά λίγο παραπάνω από 10 χρόνια. Και έχουμε πολύ innovation τα τελευταία 3-4 χρόνια, κατά βάση με το Ethereum. Το περισσότερο innovation στο Crypto γίνεται γύρω από το Ethereum.

Και πότε παίρνετε την απόφαση να ξεκινήσετε την εταιρεία σας; Ποια είναι η αρχική εταιρεία, διότι νομίζω ότι έχετε περάσει κάποιες φάσεις.

Ναι. Εγώ αποφασίζω ότι θέλω να φύγω από το SoundCloud το ‘17 τον Απρίλιο. Πλάκα έχει, είχα μιλήσει με τον έναν founder του SoundCloud. Είμαστε κοντά για όλα τα χρόνια που δούλευα εκεί. Και του λέω «Ξέρεις τι, έχω αυτήν την ιδέα. Θέλω να φύγω». Πάρα πολύ supportive γενικότερα. Φοβερά άτομα και οι δύο. Και μου κάνει αυτός «Okay. Happy for you», μου λέει, αλλά αυτό το πράγμα θέλει 100 εκατομμύρια, μου λέει. Ξέρεις, αν θες να κάνεις αυτό που θες να κάνεις θέλει 100 εκατομμύρια. Του λέω «Οκέι. Θα δούμε τι και πώς». Αλλά, ναι, τον Απρίλιο του ‘17 αποφασίζω εγώ ότι αυτό είναι. Θα το κάνουμε, ουσιαστικά. Και ο Αλέξης τότε δούλευε σε ένα άλλο project το οποίο λέγεται Cosmos που ακόμα το token του λέγεται ATOM. Και ο Αλέξης δούλευε εκεί. Και ο Αλέξης ήταν ακόμα σε μια φάση «Θα μας χρηματοδοτήσει κανείς για αυτό το πράγμα». Ξέρεις, ακούγεται πολύ wild το να πας να κάνεις compete με Github και Microsoft και όλα αυτά, αλλά αρχίσαμε και κάναμε συζητήσεις κάπου εκεί το καλοκαίρι του ‘17. Στο τέλος του ‘17 κάναμε τον πρώτο γύρο και ουσιαστικά έφυγε ο Αλέξης και ήμασταν full-time. Το πρώτο άτομο που προσλαμβάνουμε το προσλαμβάνουμε τον Μάρτη του ‘18. Originally, δημιουργήσαμε μία εταιρεία την οποία τη λέγαμε Monadic. Και ουσιαστικά, ο πρώτος γύρω που κάναμε εκεί πέρα ήταν ένας γύρω ο οποίος έλεγε «Ξέρεις τι, μάλλον θα δημιουργήσουμε ένα token και η εταιρεία θα έχει νόημα να υπάρχει». Οπότε, ξέρεις, ήταν equity με το ability να το κάνεις convert στο token που τελικά έγινε αυτό. Και όλοι όσοι επενδύσανε στην εταιρεία, πλέον είναι στο δίκτυο και η εταιρεία πλέον είναι ουσιαστικά σε μία φάση που όλοι οι επενδυτές έχουν βγει από την εταιρεία. Δεν έχει κάποιον λόγο ύπαρξης. Είμαστε στη φάση face down της εταιρείας και μόνο κάνουμε focus στο δίκτυο στο ίντερνετ.

Πώς ξεκινάτε να χτίζετε αυτό το community;

Το πιο σημαντικό πράγμα είναι η ιδέα. Η ιδέα να είναι διαφορετική αρκετά από τα status quo, δηλαδή πολλές εταιρείες οι οποίες μπορεί να γίνουν φανταστικά businesses, μπορεί να είναι ένα incremental innovation, αλλά είναι κατά βάση πιο πολύ businesses. Έχεις αυτήν τη σχέση του καταναλωτή με την εταιρεία. Αλλά για πιο radicle ιδέες, για πιο ιδέες οι οποίες είναι ένα διαφορετικό μοντέλο από το status quo, το πόσο διαφορετική είναι αυτή η ιδέα από το status quo μετράει πάρα πολύ. Όταν δημιουργείς ένα community, να καταλάβεις ουσιαστικά από το κοινό σου και τι ψάχνουνε και να κάνεις focus στα πράγματα που μετράνε και όχι σε πράγματα που δεν μετράνε σε κάθε φάση. Και αυτό είναι, ξέρεις, περισσότερο τέχνη παρά επιστήμη. Είναι κάτι μεταξύ των δύο. Ναι, έτσι έγιναν τα πράγματα και με εμάς. Ουσιαστικά, ξέρεις, γράψαμε αυτό το πρώτο μανιφέστο στο ίντερνετ, το οποίο είναι ακόμα live, by the way, στο oscoind.io. Το έχουμε αφήσει ως ένα piece of history, ας πούμε. Και μετά τον Φλεβάρη νομίζω του ‘19, βγάλαμε το πρώτο version του Radicle. Ήμασταν τυχεροί γιατί έγινε πρώτο θέμα στο Y combinator, στο Hacker News. Και εκεί αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε ότι, ξέρεις τι, υπάρχει κοινό για αυτό το πράγμα, γιατί είναι μία ιδέα η οποία ακούγεται αρκετά τρελή, ας πούμε, το ότι ξέρεις τι, ποιος θέλει να ανταγωνιστεί σήμερα το Github και τη Microsoft, αλλά είδαμε ότι υπάρχει μεγάλο κοινό. Και είδαμε ότι υπάρχει μεγάλο κοινό σε κοινότητες οι οποίες κατά την άποψή μας είναι σε τρελό macro growth. Εμείς πιστεύουμε ότι τα decentralized communities, centralized organisations και πάει λέγοντας, θα δουν πολύ μεγαλύτερο traction και ήδη βλέπουνε πολύ μεγαλύτερο traction. Οπότε, εμείς ήμασταν λίγο τυχεροί επειδή πιάσαμε αυτό το κύμα την κατάλληλη στιγμή.

Γενικά το ‘21 είναι μέχρι στιγμής μία πάρα πολύ busy χρονιά, δηλαδή έχουμε πολύ πολύ κεντρικά μεγάλα νέα. On top of my mind είναι ότι ανακοινώσατε το integration με το Ethereum...

Βγάλαμε το token.

Tο token. Aκριβώς. Kαι ένα Seedrs programme.

Α! Το Seedrs programme.

Και σίγουρα και το Round το οποίο ανακοινώσατε. Πριν πάμε στο Round, θες να μας πεις για τα τρία αυτά projects, τα τρία μεγάλα νέα που ανακοινώσατε, λίγο περισσότερο για αυτά;

Ναι, ναι. Σημαντικό είναι να πω εδώ, γιατί αυτό είναι σημαντική πληροφορία για να σου απαντήσω την ερώτηση, ότι για τους μηχανικούς τουλάχιστον που μπορεί να ακούνε το podcast, το Radicle είναι τρία κομμάτια, ωραία; Υπάρχει ένα P2P δίκτυο το οποίο είναι truly peer-to-peer, not Blockchain. Σημαντική λεπτομέρεια. Είναι δημιουργημένο γύρω από το Git. Έτσι λέγεται. Το Git είναι το πρωτόκολλο που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι μηχανικοί, εξού και Github, Gitlab. Ουσιαστικά, έχουμε δημιουργήσει ένα P2P δίκτυο, το οποίο αντικαθιστά τους κεντρικούς servers του Github και του Gitlab και έχει ένα κάρο innovations. Αυτό είναι το ένα κομμάτι. Το δεύτερο κομμάτι που ανακοινώσαμε είναι αυτό που λέμε το Ethereum integration που ουσιαστικά χρησιμοποιούμε το Ethereum βασικά για τρία πράγματα. Το ένα είναι κάτι το οποίο λέμε Global Namespace. Γενικότερα, τα P2P δίκτυα επειδή είναι P2P, είναι subjective, δηλαδή άλλα πράγματα μπορεί να βλέπουμε όταν αλληλοεπιδρούμε οι δυο μας και άλλα πράγματα μπορεί να βλέπεις αν αλληλοεπιδράς με ένα άλλο τρίτο άτομο το οποίο εγώ δεν το γνωρίζω. Οπότε, ένα από τα πιο απλά πράγματα που έχουν πρόβλημα τα P2P δίκτυα είναι ότι, πες ότι εσύ θες να είσαι ο github.com/Panagiotis. Πώς το κάνεις αυτό σε ένα P2P δίκτυο στο οποίο όλα τα views του είναι subjective ουσιαστικά; Και εκεί είναι πού χρησιμοποιούμε τα Blockchains, επειδή τα Blockchains έχουν αυτό το canonicity, κανονικότητα το λέμε στο engineering. Οπότε χρησιμοποιούμε το Ethereum ένα για ένα Global Namespace, ώστε να μπορεί να είναι πολύ εύκολη για οποιονδήποτε χρήστη με τον ίδιο τρόπο που ένας χρήστης λέει, λές εσύ «Πήγαινε στο github.com/Panagiotis». Το Github είναι ουσιαστικά το CV, το αντίστοιχο του CV για τους μηχανικούς σήμερα. Δεν στέλνεις πλέον CV, λες «Πήγαινε στο Github μου. Δες τι έχω κάνει». Πώς το κάνεις αυτό σε ένα P2P δίκτυο; Χρειάζεσαι κάτι αντίστοιχο. Εκεί χρησιμοποιούμε το Ethereum εμείς. Αυτό είναι το ένα κομμάτι. Το δεύτερο κομμάτι που χρησιμοποιούμε το Ethereum είναι, και ανακοινώσαμε σε αυτό το integration, είναι κάτι το οποίο το λέμε Radicle Orgs και εκεί χρησιμοποιούμε το Ethereum σαν governance of software repos. Τι εννοώ με αυτό; Ένα software repo, ένα code repo, ας πούμε, αυτό συνήθως στο Github και σε όλες αυτές τις εταιρείες που είναι centralized είναι owned by someone. Κάποιος είναι ο owner του. Συνήθως αυτό που συμβαίνει είναι ή είσαι εσύ αν δικό σου project ή έχεις μία εταιρεία η οποία, όταν δουλεύεις για την Endeavor, ας πούμε, ξέρεις η Endeavor θα έχει ένα κεντρικό account στο Github. Θα είναι το Endeavor Organization. Σε αυτό το Endeavor Organization θα έχεις όλα τα διαφορετικά projects σου με κώδικα. Αυτό που κάνουμε εμείς είναι ότι ουσιαστικά αντικαθιστούμε αυτό το κεντρικό μοντέλο με ένα πάλι μοντέλο το οποίο είναι αποκεντρωμένο. Και εκεί χρησιμοποιούμε πάλι smart contracts στο Ethereum. Ποιο είναι το πρόβλημα, για να το κάνω λίγο πιο απλό, ποιο είναι το πρόβλημα που λύνουμε. Ουσιαστικά είναι το εξής. Έχουμε decentralized communities και επειδή τα decentralized communities είναι χιλιάδες άτομα στο ίντερνετ τα οποία δεν έχουν κάποιον αρχηγό ή κάποιον owner ή κάτι τέτοιο, ας πούμε. Ξέρεις, είναι χίλια άτομα τα οποία αλληλοεπιδρούν γύρω από έναν server συνήθως. Εκεί πέρα αυτά τα άτομα δεν εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον. Δεν έχεις κάποιον admin ή δεν έχεις κάποιον CEO της εταιρείας να είναι το ultimate boss. Σκέψου το έτσι. Οπότε, όταν έχεις αυτά τα decentralized communities, το μοντέλο που εταιρείες σαν το Github ή το Gitlab τους κάνουνε, τους αναγκάζουν να ακολουθήσουν είναι αυτό το μοντέλο στο οποίο πρέπει να έχεις κάποιον ο οποίος να είναι ο admin. Το πρόβλημα με τον admin δεν είναι πάλι φιλοσοφικό ή θεωρητικό, ότι βάζουμε ιεραρχία σε αυτό το πράγμα, αλλά είναι πρακτικό.

Actual.

Ναι, το ότι αν ο admin γίνει hacked, τότε όλο το community και όλος ο κώδικας γίνεται compromised. Οπότε, ουσιαστικά αυτό που κάνουμε εμείς χρησιμοποιώντας το Ethereum αντικαθιστούμε τον κεντρικό admin ενός software repo με ένα smart contract το οποίο ουσιαστικά είναι ένα πρόγραμμα στο οποίο σε αυτό το πρόγραμμα μπορείς να γράψεις μια λογική η οποία λέει ότι αν θες να αλλάξεις τον κώδικα ή αν θες να κάνεις kick-out, αν θες να κάνεις remove έναν εργαζόμενο ή ένα μέλος του community, πρέπει αρκετά μέλη να το υπογράψουν αυτό, να το κάνουν vote. Πλέον έχουμε ένα αποκεντρωμένο μοντέλο διαχείρισης γύρω από software repos το οποίο δεν υπάρχει σήμερα. Και αυτό είναι το βασικό innovation. Είναι από τα πιο requested features που έχουμε στο Radicle. Αυτό είναι το δεύτερο κομμάτι στο Ethereum integration. Οπότε, Global Namespace είναι το ένα, αυτό που λέμε Radicle Orgs είναι τα δύο και το τελευταίο κομμάτι που το βγάζουμε το καλοκαίρι ή προς το τέλος του Αυγούστου υπολογίζουμε, είναι κάτι το οποίο το λέμε Radicle Funding στο οποίο ουσιαστικά χρησιμοποιούμε cryptocurrencies και προσπαθούμε να βοηθήσουμε μηχανικούς να βγάλουν λεφτά γύρω από την open-source δουλειά τους το οποίο είναι δικό του κομμάτι και είναι αυτό που εννοούσα πριν με Web3 native και πάει λέγοντας. Οπότε, αυτό είναι το δεύτερο layer. Οπότε, έχουμε το P2P δίκτυο που είναι γύρω από το Git. Έχουμε το Ethereum integration και το τελικό κομμάτι είναι ένα application. Για την ώρα είναι ένα Desktop client το οποίο το κατεβάζεις στον υπολογιστή σου και αλληλοεπιδρά με αυτά τα πρωτόκολλα, με το Ethereum από τη μία πλευρά και με το P2P version του Radicle από την άλλη. Και τώρα δημιουργούμε και ένα Web Client by the way το οποίο ελπίζουμε να βγει μέσα στο ‘20-’21. Αυτά είναι τα τρία κομμάτια του Radicle. Τώρα, για να σου απαντήσω, για να έρθω στην ερώτησή σου για busy year και όλα αυτά. Βγάλαμε το P2P δίκτυο, το πρώτο layer στο τέλος του ‘20 το οποίο πήγε πάρα πολύ καλά. Πήρε πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον πάλι μέσα σε decentralized communities κατά βάση που είναι το κοινό μας. Στο τέλος του Φεβρουαρίου, ανακοινώσαμε το token μας το οποίο λέγεται RAD και ανακοινώσαμε το Ethereum integration. Το token μας, με τα πολλά, αυτό που κάνει ουσιαστικά είναι ένα governance token, δηλαδή όποιοι έχουνε το token μπορούν να κάνουνε govern, να αποφασίσουνε για το γίνεται μέσα στο δίκτυο. Δεν ξέρω αν βλέπεις τη σύνδεση με την original ιδέα το ότι μπορούμε να έχουμε χρήστες οι οποίοι να είναι ουσιαστικά και shareholders, να μην υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση μεταξύ του μετοχικού κεφαλαίου και των χρηστών. Πλέον, κάποιος ο οποίος χρησιμοποιεί το Radicle μπορεί να γίνει και μέτοχος του Radicle. Σκέψου το έτσι.

Άρα το token είναι σαν η αντιστοιχία της μετοχής.

Ναι, είναι πιο εύκολο να το σκεφτείς έτσι. Δεν είναι ακριβώς αυτό το πράγμα, αλλά είναι πιο εύκολο για ένα κοινό το οποίο δεν είναι familiar στο Crypto να το σκεφτεί έτσι, ουσιαστικά ότι όποιος έχει αυτό το token μπορεί να αποφασίσει για το τι γίνεται μέσα στο Radicle. Και όχι πάλι θεωρητικά. Είναι όλα κώδικας. Τα λεφτά μας είναι σε κώδικα, δηλαδή όποιοι έχουν το token μπορούν να κάνουν control σήμερα το treasury του Radicle, το wallet του Radicle, το αντίστοιχο του bank account για το web το κοινό το οποίο έχει ένα τεράστιο ποσό, ας πούμε, μέσα σε αυτό το πρόγραμμα. Σκέψου το έτσι. Τώρα για το πιο μυημένο κοινό, ίσως αυτό να ακούγεται πάρα πολύ featuristic. Αυτό το βγάλαμε στο τέλος του Φεβρουαρίου. Ανακοινώσαμε ένα private Round πριν βγάλουμε το token στο οποίο πήραμε 12 εκατομμύρια από αρκετούς καλούς επενδυτές.

NFX, Galaxy.

NFX, Galaxy, Naval, Balaji, διάφοροι καλοί επενδυτές. Και μετά βγάλαμε το token και μετά το δίκτυο, οι token holders αποφασίσανε να κάνουν ουσιαστικά ένα token sale live στο οποίο τα λεφτά πήγανε πάλι μέσα στο own chain treasury, από το οποίο πήραμε άλλα 25 εκατομμύρια εκεί πέρα. Αυτό ήταν στο τέλος του Φεβρουαρίου, και τώρα είμαστε σε μία φάση που ουσιαστικά απλά κάνουμε, είμαστε πολύ focused στο να φέρουμε το δίκτυο σε ένα stable version και να κάνουμε introduce τα features τα οποία ακόμα δεν είναι εκεί, επειδή άμα συγκρίνεις το Radicle με το Github και το Gitlab, ακόμα έχουμε πάρα πάρα πολύ δρόμο για να είμαστε competitive με αυτούς.

Θα ήθελα να καταλάβουμε λίγο τη διαφορά του fundraise που έκανες versus του token...

Του community fundraise.

Tου community fundraise που ακούγεται σαν crowd funding περίπου.

Είναι πολύ similar.

Θα ήθελα να εξηγήσουμε λίγο στο κοινό ποια είναι η διαφορά και procedural, δηλαδή πώς...

Πώς συμβαίνει.

Ακριβώς. Και δεν ξέρω αν θέλεις να μας μιλήσεις λίγο και για το ίδιο το Round, γιατί όντως μπήκαν πολλοί καλοί επενδυτές μέσα. Τι βλέπουν, ποιο είναι το δικό τους vision, ποιο είναι το δικό τους ambition.

Να σου πω πρώτα για τα Rounds και μετά μπορούμε να πούμε τη διαφορά του ενός private sale, ας πούμε, με ένα community sale που είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Γύρω από Rounds, κάναμε τρία Rounds στα τελευταία τρία χρόνια. Κάναμε ένα Round στην αρχή του ‘18 στο οποίο πήραμε $2.000.000. Εκεί ήταν δύο εταιρείες που κάνανε lead, ας πούμε. Η μία εταιρεία λέγεται Placeholder στην οποία είναι δύο άτομα, ο Chris Burniske και ο Joel Monegro οι οποίοι είναι πολύ ιδιαίτεροι άνθρωποι. Είναι από τα άτομα τα οποία γράφουνε πολύ γύρω από το Crypto. Ήταν αρκετά νωρίς μέσα στον χώρο. Και ο τρίτος είναι ο Brad Burnham ο οποίος είναι ο founder του Union Square Ventures ο οποίος τώρα έχει κάνει πολύ focus στο Crypto. Και το δεύτερο fund είναι μία εταιρεία που λέγεται BlueYard στο Βερολίνο οι οποίοι ήταν οι πρώτοι επενδυτές στο Filecoin, στο πρώτο Collab IPFS και πάει λέγοντας. Οπότε, πήραμε εκεί πέρα, στην αρχή του ‘18 πήραμε 2 εκατομμύρια, μετά το καλοκαίρι του ‘19 πήραμε 5 εκατομμύρια ακόμα από similar επενδυτές και μερικούς strategic players, δηλαδή βάλαμε κάποια άτομα στην Ασία επειδή η Ασία είναι πολύ σημαντική για το Crypto. Και τώρα, ας πούμε, αν βλέπεις το correction, ένα κομμάτι του, είναι επειδή η κινέζικη κυβέρνηση έχει αποφασίσει πλέον να κάνει ban το Bitcoin mining. Οπότε, πήραμε 5 εκατομμύρια το καλοκαίρι του ‘19 και τώρα πήραμε 12 εκατομμύρια ουσιαστικά τον Γενάρη. Και στον τελευταίο γύρο είχαμε Galaxy, NFX και μετά Coinbase, Ventures, Naval, Balaji, CoinFund και πολλοί angels πάλι γύρω από άτομα του decentralized χώρου, δηλαδή founders του Polkadot, founders του The Graph, founders του AVE, πολύ ενδιαφέρον project στο Λονδίνο. Και ουσιαστικά κάναμε αυτούς τους τρεις γύρους, και αυτά τα λεφτά που έχουν κάνει raise είναι λεφτά τα οποία τα χρησιμοποιούμε για να κάνουμε fund τα διάφορα core teams τα οποία κάνουνε contribute στο Radicle. Οπότε, τελειώνουμε με τα κεντρικά. Αυτό μέχρι να βγει το token. Από τη στιγμή που βγήκε το token, ουσιαστικά οι token holders που είναι όλη η early ομάδα που δημιούργησε το project, οι early επενδυτές, αυτοί ουσιαστικά όλοι αποφασίσαμε να κάνουμε ένα funraise και για το δίκτυο live το οποίο φαντάζει περισσότερο στο κοινό σαν crowd funding. Αλλά η διαφορά του με το crowd funding είναι ότι ουσιαστικά κάποιος πληρώνει σε stable coins όπως τα λέμε στο Crypto. Ουσιαστικά είναι digital dollars, σκέψου το έτσι, το οποίο είναι ένα κρυπτοδολάριο το οποίο οποιαδήποτε στιγμή είναι πάντα denominated στο ένα δολάριο. Ένα κρυπτοδολάριο ίσον ένα δολάριο. Χρησιμοποιεί μια τεχνική για να το κάνει αυτό. Με τα πολλά, οι token holders αποφάσισαν να πουλήσουν ακόμα τρεισήμισι εκατομμύρια RAD για ένα ποσό stable coins. Ουσιαστικά το δίκτυο έκανε raise 25 εκατομμύρια εκεί, τα οποία αυτά τα 25 εκατομμύρια δολάρια τώρα ζούνε στο on-chain treasure του δικτύου. Και οι token holders τα κάνουνε control fully.

Άρα αυτήν τη στιγμή οι επενδυτές σας δεν έχουνε equity, έχουν tokens.

Ακριβώς, ναι, όλοι οι επενδυτές έχουνε. Στην αρχή δημιουργήσαμε μια εταιρεία που να κάνει boot από το δίκτυο, επειδή δεν υπήρχε το token και το δίκτυο live, αλλά με το που δημιουργήσαμε το δίκτυο, όλοι οι επενδυτές έφυγαν από το equity και όλοι τώρα έχουν μόνο tokens. Ουσιαστικά το δίκτυο πλέον έχει token holders, δεν υπάρχει εταιρεία, επενδυτές ή κάτι τέτοιο. Όλοι είναι aligned γύρω από αυτό το token, δηλαδή όλοι θέλουν να δουν αυτό το token να πηγαίνει καλά. Στο τελευταίο στατιστικό που είδα έχουμε περίπου 5.500 άτομα που έχουν το Radicle token και πολλοί από αυτούς, κάποιοι από αυτούς είναι επενδυτές. Κάποιοι από αυτούς είναι speculators. Έχεις πολύ από αυτό στο Crypto. Κάτι ενδιαφέρον να κάνεις. Και πολλοί από αυτούς είναι χρήστες. Πάρα πολλοί είναι άτομα τα οποία ήταν στο community και λένε «Το πιστεύω αυτό. Θέλω να είμαι κι εγώ μέρος αυτού. Θέλω να συνεισφέρω στο growth και στο governance αυτού του πράγματος». Και έτσι έχουν το Radicle token.

What’s coming next για το Radicle;

Ναι, τα πιο σημαντικά πράγματα για το Radicle το 2021 είναι να φέρουμε το δίκτυο σε ένα stable version, γιατί είναι ακόμα, ρε παιδί μου, BETA. Είναι πολύ νωρίς ακόμα. Οπότε, το πιο σημαντικό είναι να το κάνουμε αυτό stable ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για production use. Τώρα συνήθως το χρησιμοποιούνε Radicle και. Κατάλαβες. Δεν είναι ακόμα έτοιμο το δίκτυο για να πει κάποιος ότι «Φεύγω. Τελείωσα από το Github-Gitlab και πάω στο Radicle». Αυτό είναι το ένα κομμάτι. Και το δεύτερο κομμάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικό, αρχίζουμε και κάνουμε introduce τώρα τα Web3, αυτό που είπα πριν τα Web3 native features, δηλαδή τώρα τις επόμενες 10 μέρες θα βγάλουμε αυτό που λέμε τα Radicle Orgs που ουσιαστικά έχεις Developer DAOS, Developer Decentralized Autonomous Organisations μέσα στο Radicle να κάνουν govern κώδικα που είναι κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό. Αυτό που βγάζουμε στο τέλος του καλοκαιριού είναι που θα αρχίσουμε να βγάζουμε τα features μας γύρω από value transfer, και ουσιαστικά αυτά είναι όλα τα features που είναι πολύ diffrentiating features. Δεν έχεις κάτι αντίστοιχο σε Github-Gitlab. Με όλα αυτά τα features, ουσιαστικά προσπαθούμε να βοηθήσουμε μηχανικούς να αρχίσουν, αντί να δημιουργούν εταιρείες ή αντί να δουλεύουνε για εταιρείες, να μπορούν ουσιαστικά να γράφουν open-source κώδικα και να ζούνε από αυτό. Αυτά τα δύο είναι τα κομμάτια που στοχεύουμε για το Radicle φέτος και να συνεχίσουμε να μεγαλώνουμε το community, να μεγαλώνουμε ένα υγιές community, γιατί αυτό είναι πολύ σημαντικό. Και αυτό είναι πολύ διαφορετικό και δύσκολο στο Crypto, επειδή έχεις πολλούς διαφορετικούς τύπους χρηστών, δηλαδή έχεις τον επενδυτή που έχει 5-10 χρόνια perspective. Έχεις τον speculator, ο οποίος μπαίνει τώρα και λέει, ξέρεις στο Crypto λένε πάντα «When moon?». Πότε θα πάμε στο φεγγάρι, ας πούμε, από πλευράς τιμής που αυτοί συνήθως είναι πάντα οι χειρότεροι, επειδή δεν είναι...

Speculate.

Ναι, δεν είναι καθόλου aligned, ρε παιδί μου, και όταν το token ανεβαίνει, είναι όλοι χαρούμενοι και όλα είναι τέλεια. Όταν το token, όταν η τιμή του πέφτει, κάποιος πάντα θα έχει μια άποψη. Και κάνουμε χαβαλέ το ότι πάντα όταν πέφτει η τιμή, κάποιος, ας πούμε, θα ‘ρθει και θα πει «Δεν κάνετε αρκετό μάρκετινγκ». Οπότε, είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε να ανεβάζουμε το community, γιατί αυτά είναι community owned networks, δηλαδή όσο μεγαλώνει το community μας και όσο έχουμε περισσότερα άτομα να κάνουνε, να συνεισφέρουνε σε αυτό, κώδικα, contributions, content, μάρκετινγκ και όλα αυτά, όλο αυτό θα συνεχίσει να ανεβαίνει.

Η τελευταία ερώτηση που κάνουμε σε κάθε καλεσμένο μας. Τι πιστεύεις εσύ ότι κάνει έναν επιχειρηματία outlier;

Ουφ. Δύσκολη ερώτηση. Νομίζω πως, τουλάχιστον από τις δικές μου εμπειρίες, τα πιο ενδιαφέροντα cases ατόμων που δημιουργούν, πάντα το προτιμώ αυτό από το επιχειρηματίας, δηλαδή γενικά άτομα τα οποία δημιουργούν, είναι δημιουργικοί οπουδήποτε κι αν είναι αυτό. Είτε είναι επιχειρηματίες είτε είναι καλλιτέχνες είτε είναι δεν ξέρω εγώ τι. Συνήθως αυτό που κάνουνε τα άτομα που δημιουργούν, τα πιο ενδιαφέροντα cases εκεί είναι άτομα τα οποία λύνουν κάτι το οποίο είναι relevant για αυτούς. Είτε αυτό που δημιουργείς συνδέεται με μια προσωπική σου εμπειρία, δηλαδή κάτι το οποίο εσύ ως άτομο αντιμετωπίζεις ως πρόβλημα και ξεκινάς από αυτό. Οπότε, έχεις αυτό το πρώτο interaction. Δεν είναι κάτι το οποίο σκέφτεσαι ότι «Οκέι. Καλή ιδέα αυτή. Θα βγάλουμε λεφτά», και πάει λέγοντας. Στα πιο ενδιαφέροντα άτομα και στα άτομα τα οποία παρατήρησα εγώ ότι έχουν δημιουργήσει πράγματα τα οποία τα σέβομαι και μου φαίνονται ενδιαφέροντα, συνήθως βλέπεις αυτό το πάθος το οποίο είναι πρωτογενές. Δηλαδή, δεν είναι δύο βήματα έξω, ότι «Οκέι. Έχω μία ιδέα. Αυτή η ιδέα μπορεί να μου φέρει χρήματα. Μου αρέσουν τα χρήματα. Άρα θα την κάνω». Υπάρχει κάτι πιο βασικό, δηλαδή είναι πάλι πιο πολύ πάθος, πιο ένστικτο, πιο βασικό που τα τραβάει, κάτι βαθύτερο μέσα τους που τα τραβάει γύρω από την ιδέα τους. Αλλά συνήθως αυτές οι πιο μεγάλες ιδέες έρχονται από κάτι το οποίο έχεις πρωτογενείς εμπειρίες, θα έλεγα, δηλαδή κάτι το οποίο έχεις ζήσει εσύ, κάτι το οποίο πραγματικά σε ενδιαφέρει, σε νοιάζει, το ζεις και λες «Θέλω να δημιουργήσω κάτι το οποίο να είναι έτσι». Οπότε, αυτό είναι το ένα, πρωτογενείς εμπειρίες, ας πούμε. Το δεύτερο είναι ότι πάντα βλέπω ότι πολλοί από τους entrepreneurs ή τουλάχιστον από τους entrepreneurs που μου φαίνονται εμένα, που μου αρέσουνε και νομίζω ότι σκέφτονται λίγο μεγαλύτερα, πάντα σκέφτονται, έχουν αυτά τα οράματα που είναι ότι «Ξέρεις τι, θέλω να υπάρχει αυτό το πράγμα. Θέλω να δημιουργήσω αυτόν τον κόσμο ο οποίος είναι έτσι». Και μετά προσπαθείς να τον δημιουργήσεις. Πάλι βλέπεις ότι δεν είναι τόσο πολύ το ότι «Θέλω να είμαι ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Γη» και πάει λέγοντας. Κανείς δεν σκέφτεται έτσι, να σου πω την αλήθεια, ακόμα και άτομα που είναι πολύ hungry money-wise, ας πούμε. Και κανείς δεν σκέφτεται έτσι. Το πιο σημαντικό είναι να προσπαθείς, να είσαι λίγο πιο κοντά στα συναισθήματά σου, δηλαδή, και στις εμπειρίες σου.

Σούπερ. Λευτέρη, σε ευχαριστούμε πολύ.

Να ‘στε καλά. Ευχαριστώ.

Ακούσατε τον Λευτέρη Διακομιχάλη, ιδρυτή και CEO του Radicle. Ευχαριστούμε που ήσασταν μαζί μας σε αυτό το επεισόδιο του Outliers. Η παραγωγή έγινε από το The Great Podcast Project. Για να μη χάσετε κανένα επεισόδιο της σειράς, κάντε εγγραφή μέσα από το site μας στο outliers.gr ή σε όποια άλλη πλατφόρμα ακούτε τα podcasts. Είμαι ο Παναγιώτης Καραμπίνης. Τα λέμε στο επόμενο επεισόδιο.